دسته
سايت هاي معتبر اطلاعاتي
آرشیو
آمار وبلاگ
تعداد بازدید : 61610
تعداد نوشته ها : 7
تعداد نظرات : 1
Rss
طراح قالب
حميد احمدي
سیم پیچی ترانس   از ترانس ها برای افزایش یا کاهش جریان و ولتاژ و همچنین توان استفاده می کنند. معمولاً  برای اینکه  هسته ها شار بیشتری تولید کنند آنها را به صورت E و I می سازند و برای جلوگیری از تلفات فوکو و هیستر زیس ،  E و Iهارا به صورت تکه تکه وجدا از هم به کار می برند یعنی از کنار هم گذاشتن چندین E و I، یک هسته ی بزرگ تشکیل می شود .برای ساخت یک ترانس مورد نیاز ، ابتدا باید از روابط ریاضی وفرمول ها تعداد سیم پیچ اولیه ، ثانویه و همچنین قطر سیم ،جریان ها و E و Iمورد استفاده را بدست آوریم .قسمت اعظم انرژی الکتریکی مورد نیاز انسان در تمام کشورهای جهان ، توسط مراکز تولید مانند نیروگاههای بخاری ، آبی و هسته‌ای تولید می‌شود. این مراکز دارای توربینها و آلترناتیوهای سه فاز هستند و ولتاژی که بوسیله ژنراتورها تولید می‌شود، باید تا میزانی که مقرون به صرفه باشد جهت انتقال بالا برده شود. گاهی چندین مرکز تولید بوسیله شبکه‌ای به هم مرتبط می‌شوند تا انرژی الکتریکی مورد نیاز را بطور مداوم و به مقدار کافی در شهرها و نواحی مختلف توزیع کنند. در محلهای توزیع برای اینکه ولتاژ قابل استفاده برای مصارف عمومی و کارخانجات باشد، باید ولتاژ پایین آورده شود. این افزایش و کاهش ولتاژ توسط ترانسفورماتور انجام می‌شود. بدیهی است توزیع انرژی بین تمام مصرف کننده‌های یک شهر از مرکز توزیع اصلی امکانپذیر نیست و مستلزم هزینه و افت ولتاژ زیادی خواهد بود. لذا هر مرکز اصلی به چندین مرکز یا پست کوچکتر (پستهای داخل شهری) و هر پست نیز به چندین محل توزیع کوچکتر (پست منطقه‌ای) تقسیم می‌شود. هر کدام از این مراکز به نوبه خود از ترانسهای توزیع و تبدیل ولتاژ استفاده می‌کنند.بطور کلی در خانواده و توزیع انرژی الکتریکی ، ترانسفورماتورها از ارکان و اعضای اصلی هستند و اهمیت آنها کمتر از خطوط انتقال و یا مولدهای نیرو نیست. خوشبختانه به دلیل وجود حداقل وسایل دینامیکی در آنها کمتر با مشکل و آسیب پذیری روبرو هستند. مسلما‌ این به آن معنی نیست که می‌توان از توجه به حفاظتها و سرویس و نگهداری آنها غفلت کرد. در این مقاله نخست مختصری از تئوری و تعاریفی از انواع ترانسفورماتورها بیان می‌شود، سپس نقش ترانسفورماتورها در شبکه تولید و توزیع نیرو و در نهایت شرحی در مورد سرویس و تعمیر ترانسها ارائه می‌شود.  تئوری و تعاریفی از ترانس ها  ترانس ها به زبان ساده و شکل اولیه وسیله‌ای است که تشکیل شده از دو مجموعه سیم پیچ اولیه و ثانویه که در میدان مغناطیسی و اطراف ورقه‌هایی از آهن مخصوص به نام هسته ترانسفورماتور قرار می‌گیرند. مقره‌ها یا بوشینگها یا ایزولاتورها و بالاخره ظرف یا محفظه ترانسفورماتور. کار ترانس ها بر اساس انتقال انرژی الکتریکی از سیستمی با یک ولتاژ و جریان معین به سیستم دیگری با ولتاژ و جریان دیگر است. به عبارت دیگر ترانسفورماتور دستگاهی است استاتیکی که در یک میدان مغناطیسی جریان و فشار الکتریکی را بین دو سیم پیچ یا بیشتر با همان فرکانس و تغییر اندازه یکسان منتقل می‌کند.سازندگان و استانداردها در کشورهای مختلف هر یک به نحوی ترانسفورماتورها را تقسیم بندی کرده و تعاریفی برای درجه بندی آنها ارائه داده‌اند. برخی ترانسها را بنا بر موارد و ترتیب بهره برداری آنها متفاوت شناخته‌اند، مانند ترانسهای انتقال قدرت ، اتو ترانس و یا ترانسهای تقویتی و گروهی از ترانسها را به غیر از ترانسفورماتور اینسترومنتی(ترانس جریان و ولتاژ) ، ترانس قدرت می‌نامند و اصطلاحا ترانس قدرت را آنهایی می‌دانند که در سمت ثانویه آنها فشار الکتریکی تولید می‌شود.این نوع تقسیم بندی در عمل دامنه وسیعی را در بر می‌گیرد که در یک طرف آن ترانسفورماتورهای کوچک و قابل حمل با ولتاژ ضعیف برای لامپهای دستی و مشابه آن قرار می‌گیرند و طرف دیگر شامل ترانسهای خیلی بزرگ برای تبدیل ولتاژ خروجی ژنراتور به ولتاژ شبکه و خطوط انتقال نیرو است. در بین این دو اندازه (حد متوسط) ترانسهای توزیع و یا انتقال در مؤسسات الکتریکی و ترانسهای تبدیل به ولتاژهای استاندارد قرار دارند.ترانسها اغلب به صورت هسته‌ای یا جداری طراحی می‌شوند. در نوع هسته‌ای در هر یک از سیم پیچها شامل نیمی از سیم پیچ فشار ضعیف و نیمی از سیم پیچ فشار قوی هستند و هر کدام روی یک بازوی هسته‌ای قرار دارند. در نوع جداری ، سیم پیچها روی یک هسته پیچیده شده‌اند و نصف مدار فلزی مغناطیسی از یک طرف و نصف دیگر از طرف هسته بسته می‌شود. در اکثر اوقات نوع جداری برای ولتاژ ضعیف و خروجی بزرگ و نوع هسته‌ای برای ولتاژ قوی و خروجی کوچک بکار می‌روند (بصورت سه فاز یا یک فاز). ترانسهای تغذیه و قدرت مانند ترانس اصلی نیروگاه ترانس توزیع و اتو ترانسفورماتور ، ترانسفورماتورهای قدرت معمولا سه فاز هستند، اما گاهی ممکن است در قدرتهای بالا به دلیل حجم و وزن زیاد و مشکل حمل و نقل از سه عدد ترانس تک فاز استفاده کنند. ترانسهای صنعتی مانند ترانسهای جوشکاری ، ترانسهای راه اندازی و ترانسهای مبدل ترانس برای سیستمهای کشش و جذب که در راه آهن و قطارهای الکتریکی بکار می‌رود. ترانسهای مخصوص آزمایش ،‌ اندازه گیری ، حفاظت مصارف الکتریکی و غیره.ترانسفورماتورها را با توجه به کاربرد و خصوصیات آنها به سه دسته کوچک متوسط و بزرگ دسته بندی کرد. ساختن ترانسفورماتورهای بزرگ و متوسط به دلیل مسایل حفاظتی و عایق بندی و امکانات موجود ، کار ساده ای نیست ولی ترانسفورماتورهای کوچک را می توان بررسی و یا ساخت. برای ساختن ترانسفورماتورهای کوچک ، اجزای آن مانند ورقه آهن ، سیم و قرقره را به سادگی می توان تهیه نمود.اجزای تشکیل دهنده یک ترانسفورماتور به شرح زیر است؛  هسته ترانسفورماتور:  هسته ترانسفورماتور متشکل از ورقه های نازک است که سطح آنها با توجه به قدرت ترانسفورماتور ها محاسبه می شود. برای کم کردن تلفات آهنی هسته ترانسفورماتور را نمی توان به طور یکپارچه ساخت. بلکه معمولا آنها را از ورقه های نازک فلزی که نسبت به یکدیگر عایق‌اند، می سازند. این ورقه ها از آهن بدون پسماند با آلیاژی از سیلیسیم (حداکثر 4.5 درصد) که دارای قابلیت هدایت الکتریکی و قابلیت هدایت مغناطیسی زیاد است ساخته می شوند.  در اثر زیاد شدن مقدار سیلیسیم ، ورقه‌های دینام شکننده می شود. برای عایق کردن ورقهای ترانسفورماتور ، قبلا از یک کاغذ نازک مخصوص که در یک سمت این ورقه چسبانده می شود، استفاده می کردند اما امروزه بدین منظور در هنگام ساختن و نورد این ورقه ها یک لایه نازک اکسید فسفات یا سیلیکات به ضخامت 2 تا 20 میکرون به عنوان عایق در روی آنها می مالند و با آنها روی ورقه ها را می پوشانند. علاوه بر این ، از لاک مخصوص نیز برای عایق کردن یک طرف ورقه ها استفاده می شود. ورقه های ترانسفورماتور دارای یک لایه عایق هستند. بنابراین ، در مواقع محاسبه سطح مقطع هسته باید سطح آهن خالص را منظور کرد. ورقه‌های ترانسفورماتورها را به ضخامت های 0.35 و 0.5 میلی متر و در اندازه های استاندارد می سازند. باید دقت کرد که سطح عایق شده ى ورقه های ترانسفورماتور همگی در یک جهت باشند (مثلا همه به طرف بالا) علاوه بر این تا حد امکان نباید در داخل قرقره فضای خالی باقی بماند. لازم به ذکر است ورقه ها با فشار داخل قرقره جای بگیرند تا از ارتعاش و صدا کردن آنها نیز جلوگیری شود.  سیم پیچ ترانسفورماتور :  معمولا برای سیم پیچ اولیه و ثانویه ترانسفورماتور از هادی های مسی با عایق (روپوش) لاکی استفاده می‌کنند. اینها با سطح مقطع گرد و اندازه‌های استاندارد وجود دارند و با قطر مشخص می‌شوند. در ترانسفورماتورهای پرقدرت از هادیهای مسی که به صورت تسمه هستند استفاده می‌شوند و ابعاد این گونه هادی‌ها نیز استاندارد است. توضیح سیم پیچی ترانسفورماتور به این ترتیب است که سر سیم پیچ‌ها را به وسیله روکش عایقها از سوراخهای قرقره خارج کرد، تا بدین ترتیب سیم ها قطع (خصوصا در سیمهای نازک و لایه‌های اول) یا زخمی نشوند. علاوه بر این بهتر است رنگ روکش‌ها نیز متفاوت باشد تا در ترانسفورماتورهای دارای چندین سیم پیچ ، را به راحتی بتوان سر هر سیم پیچ را مشخص کرد. بعد از اتمام سیم پیچی یا تعمیر سیم پیچهای ترانسفورماتور باید آنها را با ولتاژهای نامی خودشان برای کنترل و کسب اطمینان از سالم بودن عایق بدنه و سیم پیچ اولیه ، بدنه و سیم پیچ ثانویه و سیم پیچ اولیه آزمایش کرد. قرقره ترانسفورماتور:  برای حفاظ و نگهداری از سیم پیچ‌های ترانسفورماتور خصوصا در ترانسفورماتورهای کوچک باید از قرقره استفاده نمود. جنس قرقره باید از مواد عایق باشد قرقره معمولا از کاغذ عایق سخت ، فیبرهای استخوانی یا مواد ترموپلاستیک می سازند. قرقره هایی که از جنس ترموپلاستیک هستند معمولا یک تکه ساخته می شوند ولی برای ساختن قرقره های دیگر آنها را در چند قطعه ساخت و سپس بر روی همدگر سوار کرد. بر روی دیواره های قرقره باید سوراخ یا شکافی ایجاد کرد تا سر سیم پیچ از آنها خارج شوند.  اندازه قرقره باید با اندازه ى ورقه‌های ترانسفورماتور متناسب باشد و سیم پیچ نیز طوری بر روی آن پیچیده شود. که از لبه های قرقره مقداری پایین تر قرار گیرد تا هنگام جا زدن ورقه‌های ترانسفورماتور ، لایه ى رویی سیم پیچ صدمه نبیند. اندازه قرقره های ترانسفورماتورها نیز استاندارد شده است اما در تمام موارد ، با توجه به نیاز ، قرقره مناسب را می توان طراحی کرد.  آزمایش های ترانسفور ماتور : دو آزمایش مهم در ترانسفورماتورها برای دو هدف اصلی انجام می دهیم : در آزمایش اول که به آزمایش بی باری معروف است تلفات ثابت ترانسفورماتور را بدست می آوریم ، تلفات ثابت به علت ناچیز بودن تلفات اهمی در حالت بی باری تقریباً برابر تلفات هسته یا تلفات آهنی است . در آزمایش دوم که به آزمایش اتصال کوتاه معروف است تلفات اهمی (مسی یا ژولی ) در بار نامی بدست می آید. از جمع تلفات آهنی و مسی تلفات کل بدست می آید. آزمایش بی باری :  در آزمایش بی باری مداری مطابق شکل زیر تشکیل می دهیم که دو سر سیم پیچ ثانویه به دو ترمینال یک ولت متر (با مقاومت داخلی خیلی زیاد) اتصال دارد در واقع مدار ثانویه باز است ولت متر برای اندازگیری به کار گرفته شده است ، به خاطر این آزمایش مدار باز نیز می نامند ، در طرف سیم پیچ اولیه یک آمپر متر حدالامکان با مقاومت داخلی خیلی کم و یک ولت متر با مقاوت داخلی خیلی زیاد ویک وات متر قرار می دهیم . آزمایش اتصال کوتاه : اتصال دادن دو سر خروجی ثانویه ی ترانسفور ماتور تحت ولتاژ نامی بسیار خطر ناک است ، زیرا جریان فوق العاده(تا 20 برابر جریان نامی ) زیاد از سیم پیچ ها عبور می کند و اگر ترانسفور ماتور توسط وسایل حفاظتی کنترل واز شبکه گرفته نشود سوختن واز بین رفتن آن حتمی است دلیل سوختن واز بین رفتن ترانسفور ماتور در موارد اتصال کوتاه پیدایش نیروهای مکانیکی شدید و افزایش فوق العاده ی درجه ی حرارت در سیم پیچ ها است ، بنابر این در در آزمایش های اتصال کوتاه باید خیلی با احتیاط بود ونباید از ولتاژ نامی در سیم پیچ اولیه استفاده کرد در عمل از یک پتانسیومتر در تغذیه سیم پیچ اولیه در آزمایش اتصال کوتاه استفاده می شود .روش کار به این طریق است که ابتدا   پتانسیو متر را در خروجی صفر تنظیم می کنیم ودو ترمینال آن را که اختلاف پتانسیل الکتریکی ندارند به دو سیم پیچ اولیه وصل می کنیم بعد به تدریج ولتاژ خروجی پتانسیومتر را تا برقراری جریان نامی در سیم پیچ اولیه وثانویه افزایش می دهیم .  در حوالی 10% ولتاژ نامی خروجی پتانسیومتر قادر خواهد بود تاجریان نامی را در سیم پیچ های اولیه وثانویه ترانسفورماتور برقرار کند .ولتاژ اتصال کوتاه : اختلاف پتانسیل الکتریکی که در آزمایش اتصال کوتاه بتواند جریان نامی ترانسفور ماتور رادر سیم پیچ های اولیه و ثانویه برقرار کند ولتاژ اتصال کوتاه ترانسفور ماتور می گویند واز پرامترهای مهم ترانسفور ماتورها است با Ush  نشان می دهند و به صورت درصد روی پلاک ترانسفور ماتور ها  می نویسند . اتوتراتسفور ماتور : مزایای اتو ترانسفورماتورها : 1- در سیم مصرفی صرفه جویی می شود . 2- هسته ی کمتری می خواهد (اقتصادی تر است). عیب اتو ترانس ها : عیب در اتو ترانس ها  خطرناک است امکان دارد سیم پیچ مشترک  قطع شود وولتاژ زیادی به مصرف کننده برسد در اتوترانسفورماتور ها به جای دو سیم پیچ جداگانه ،   از یک سیم پیچ برای  اولیه وثانویه  استفاده می شود .   از این نوع ترانسفور ماتور ها به علت وجود ارتباط الکتریکی بین سیم پیچ اولیه وثانویه نمی توان در ولتاژ های فشار قوی استفاده کرد. بنا براین کاربرد اتو ترانسفور ماتور ها ، در ولتاژ  های فشار ضعیف می باشد . در بهرگیری از یک توان مشابه در مقایسه اتوترانسفورماتور و ترانسفورماتور های معمولی مشاهده می شود ،  مقدار سیم مصرفی وهسته آهنی بکاررفته ، در اتو ترانسفورماتور ها خیلی کمتر است لذا اتوترانسفور ماتورها به به ترانسهای صرفه ای نیز معروف اند .تلفات مسی و پراکندگی ناچیز در اتوترانسفورماتورها این مبدل ها را تقریباًدر ردیف مبدل های اید آل قرار داده است.  عیب بزرگ اتوترانسفورماتورها این است که احتمال دارد ولتاژ طرف فشار قوی بر روی بارمورد تغذیه به هنگام قطع ارتباط الکتریکی در طرف فشار ضعیف اعمال شود در این حالت بار مورد تهدید جدی  قرار گرفته واحتمال نابود شدن آن خیلی زیاد است. سیم پیچ مشترک :  Ic  آن قسمتی از سیم پیچ اتو ترانسفورماتور است که تفاضل جریان اولیه وثانویه از آن قسمت عبور کند . سیم پیچ سری Is   : آن قسمتی از سیم پیچ اتو ترانسفورماتور است که جریان اولیه وثانویه از آن قسمت عبور می کند . در اتو ترانسفورماتور ها قسمتی از توان بار مستقیماً از شبکه دریافت می شود و قسمت دیگر توسط اتو ترانسفورماتور انتقال پیدامی کند. توان تیپ : قسمتی از توان بار که توسط اتو ترانسفورماتور به بار منتقل می شود را توان تیپ اتو ترانسفورماتور می گویند وآن را با Pt نمایش می دهند .    برای ساخت یک اتو ترانسفورماتور مورد نیاز ، ابتدا باید از روابط ریاضی و فرمول های اتو ترانسفورماتور ،تعداد سیم پیچ اولیه ، ثانویه و همچنین قطر سیم وجریان  Ic و Is   و E و Iمورد استفاده را بدست آوریم . اتو ترانسفورماتور های تقویت ولتاژ : اتو ترانسفورماتورهای تقویت ولتاژ در واقع از نوع اتو ترانسفورماتور های افزاینده ولتاژ هستند که چند ورودی ویک خروجی دارند از این اتو ترانسفورماتورها در مواقعی که ولتاژ شبکه نتواند ولتاژ نامی را در اختیار مصرف کننده قرار دهد استفاده می شود . در این حالت در مصرف های پیک حداقل ولتاژ را در شبکه خواهیم داشت به تدریج که بار شبکه کاهش می یابد ولتاژ شبکه رو به افزایش می گذارد ودر مواقعی که ولتاژ شبکه برابر ولتاژ نامی مصرف کننده ها می شود دیگر به اتو ترانسفورماتور  تقویت ولتاژ، نیاز نیست ومی توان آن را از شبکه خارج نمود و بار را مستقیماً به شبکه اتصال داد یا اتو ترانسفورماتور را در تبدیل یک به یک قرار داد .این اتوترانسفورماتورها را به سیستم کنترل اتوماتیک یا خبر دهنده مجهز می کنند. وگرنه در اثر افزایش ولتاژ شبکه وتقویت آن با اتو ترانسفورماتور موجب خواهد شد که ولتاژ بیش از ولتاژ نامی به مصرف کننده ها اعمال شود ومصرف کننده ها را مورد تهدید قرار دهد.
دسته ها :
سه شنبه پنجم 8 1388
 پیشنهاد ویژه اردبیل نو : گاومیش گلی در زمستان بسیار آرام بخش است از دست ندهید(آبهای معدنی اردبیل)  **(رودخانه ها و چشمه ها و آبشارها  چشمه های معدنی سرعین اردبیل)**  شهر سرعین یا ‹‹سرقین›› در باختر شهر اردبیل واقع شده و فاصله آن تا اردبیل 28 کیلومتر است. سرعین به یمن چشمه های آب گرم و معدنی خود در گذشته و حال مورد توجه و علاقه مردم قرار داشته است. در حال حاضر سالانه صدها هزار نفر به این شهر می روند. آب گرم سرعین متشکل از چشمه های آب گرم فراوانی از جمله قره سو، ساری سو، گاومیش گلی، گزال، آب پهن، آب یل سویی، آب چشم، قهوه خانه و بش باجی لار است. احداث هتل ها، مسافرخانه ها، فروشگاه ها، ایجاد موسسه های دولتی و احداث راه جدید و اسفالته اردبیل به سرعین بر رونق این شهر جهانگردی افزوده است. آب های گرم سرعین در ردیف آب های کلر و بیکربناته کلسیک گازدار و خیلی گرم است و سیلیس فراوان دارد. بررسی میزان املاح و باقی مانده خشک آن ها نشان می دهد که همه این چشمه ها یک منشا دارند و آب اصلی آن ها گرم است و از ژرفای زمین می جوشند. در لایه های بالاتر زمین مقداری کربنات کلسیم را به صورت بیکربنات کلسیم درخود حل می کند. استحمام در چشمه های سرعین دارای اثرات آرام بخش است و دردهای عصبی، رماتیسمی و عصبی مفصلی را تسکین می دهد. *(چشمه آب گرم قره سو اردبیل)* آب گرم قره سو یکی از چشمه های سرعین است که برای این سرچشمه دو حوض ساخته اند. اندازه حوض ها 3/5 × 5 متراست. آب گرم از حوض اول به حوض دوم می ریزد. حرارت آب گرم قره سو 41 درجه است، pH آن 6 است و هدایت الکتریکی آن برای 20 درجه حرارت 1450 است. آبدهی آن درحدود 5/1 لیتر در ثانیه است. از خواص درمانی آب این چشمه، آرام بخشی و تسکین دردهای رماتیسمی و عصبی آن است.   ( چشمه آب گرم ساری سو اردبیل) این چشمه که در نزدیکی آب گرم قره سو قرار دارد یکی دیگر از چشمه های آب گرم سرعین است و درجه حرارت آب آن در مظهر 47 درجه و در حوض 44 درجه است. PH آن 2/6 و هدایت الکتریکی آن برای 20 درجه حرارت 1350 است. آبدهی این چشمه در حدود سه لیتر در ثانیه است. اطراف دو چشمه قره سو و ساری سو را رسوب های آبرفتی پوشانیده است.  (چشمه آب گرم گاومیش گلی اردبیل) آب گرم گاومیش گلی پرآب ترین چشمه آب گرم سرعین است و استخری به درازای 25 و به پهنای 17 متر دارد. دوراستخر را با دیوار بلندی محصور کرده اند. آب گرم از چند نقطه کف استخر با گاز خارج می شود و از مجرای ضلع خاوری به بیرون می رود. حرارت گاو میش گلی 45 درجه، PH آن 8/5 و هدایت الکتریکی آن برای 20 درجه حرارت 1430 است. آبدهی این چشمه در حدود 30 لیتر در ثانیه است. این ناحیه را رسوب های آبرفتی دوران چهارم پوشانیده و در برخی نقاط آثار آتشفشانی به چشم می خورد.  (چشمه آب گرم گزال (ژنرال) اردبیل) این آب گرم که یکی دیگر از چشمه های سرعین است به حوضی دایره ای شکل به قطر 2/5 متر وارد می شود و از مجرایی خارج می شود و به دره سرعین می ریزد. حرارت آب در حوض 43 درجه، PH آن 6 و هدایت الکتریکی آن برای 20 درجه حرارت 1440 است. آبدهی این چشمه در حدود 5/1 لیتر در ثانیه است.  (چشمه آب پهن اردبیل) چشمه آب گرم آب پهن از دیگر چشمه های سرعین است که از کف حوضی به اندازه 5/5 × 20/5 متر خارج می شود و درجه حرارتش 5/37 ، PH آن 6 و میزان آبدهی آن 5/1 لیتر در ثانیه است.  (چشمه آب یل سویی اردبیل) آب گرم یل سویی یکی دیگر از چشمه های آب گرم سرعین است که از کف حوضی به درازای 7/4 و پهنای 5/3 متر بیرون می آید و از مجرایی در ضلع باختری حوض به خارج جریان می یابد. حرارت آب در حوض 41 درجه، PH آن 6/5 و میزان آبدهی آن یک لیتر در ثانیه است.  (چشمه آب چشم اردبیل) چشمه آب گرم آب چشم هم یکی دیگر از چشمه های سرعین است که در حیاط قهوه خانه همت واقع شده است، مقدار آن خیلی کم و در حدود 6 لیتر در دقیقه است. اهالی منطقه اعتقاد دارند که آب این چشمه برای بیماری های چشم مفید است. حرارت آن 21 درجه و PH آن 2/5 است  ( چشمه آب گرم قهوه خانه همت اردبیل) در آب گرم قهوه خانه همت که یکی دیگر از چشمه های آب گرم سرعین است دو حوض ساخته شده که آب از حوض اول وارد حوض دوم می شود. حرارت آب 5/40 درجه، PH آن 6 و آبدهی آن یک لیتر در ثانیه است.  (چشمه آب گرم قهوه خانه ممتاز اردبیل)    این چشمه که از دیگر چشمه های آب گرم سرعین است دارای دو حوض است که آب لوله ای سیمانی وارد حوض اول می شود. حرارت در مظهر چشمه 47 درجه، PH آن 1/6 و هدایت الکتریکی آن 1520 است. این چشمه دو لیتر در ثانیه آبدهی دارد.   (چشمه آب گرم بش باجی لار اردبیل) چشمه آب گرم بش باجی لار؛ در فاصله‌ی 300 متری جنوب قهوه خانه همت قرار دارد و از چشمه های آب گرم سرعین است.    (چشمه های بیله دره اردبیل ) چشمه آب معدنی سرد بیله دره در سه کیلومتری شمال سرعین در دره ای واقع شده است که از نقاط مختلف زمین خارج می شود. اطراف چشمه را رسوب های آبرفتی حاصل از تخریب و تجزیه سنگ های آذرین و سخت منطقه فرا گرفته است. آب چشمه بیله دره از دسته آب های بیکربناته کلسیک سرد با PH اسیدی و رسوبات خشک اندک است.      (چشمه گلی علی اردبیل) دو چشمه آب معدنی به فاصله 50 متر از کف حوض کوچکی به اندازه 4 × 5 متر و به عمق یک متر از چندین شکاف با گاز فراوان خارج می شوند و به سوی پایین دره جریان می یابند و با آب چشمه ای دیگر که از بالای دره می آید مخلوط می شوند و به مصرف کشاورزی می رسند. روی سنگ ها مسیر آب، اثری از رسوب های اکسید آهن دیده می شود. مقدار آب چشمه 30 لیتر در ثانیه، حرارت آن 17 درجه، منظره آب زلال، مزه آن گوارا و فاقد رسوب است. این آب دارای مقدار زیادی گاز کربنیک اسیدی و PH آن 6 است.    (چشمه اسد اردبیل) در حدود 100 متری چشمه اول گل علی واقع شده و آب آن بسیار زلال است. حرارت آب 20 درجه و آبدهی چشمه درحدود یک لیتر در ثانیه است. در این ناحیه تشکیلات آذرین دیده می شود ولی با تشکیلات آذرین چشمه گل علی تفاوت دارد. چشمه های معدنی بیله دره ‌نیز همچون چشمه های سرعین یکی از منابع ثروت ملی ایران و از جمله کانون های مهم جذب جهانگرد به شمار می رود. در صورت تامین آسایش مسافران و استقرار تجهیزات لازم جهانگردی این منطقه را می توان به یک شهر زیبای سیاحتی و تفریحی تبدیل کرد.    (چشمه سردابه اردبیل) چشمه سردابه در یک کیلومتری شمال دهکده وکیل آباد در دره ای گسترده قراردارد. فاصله آن تا اردبیل تقریبا 24 کیلومتر است. آب این چشمه از کف استخر بزرگی که با گاز ییدروژن سولفوره همراه است از چندین شکاف طبیعی زمین بیرون می آید وارد استخر دیگری می شود و از آنجا به پایین دره جریان می یابد. ارتفاع چشمه از سطح دریا 1820 متر است. آب کانی سردابه آبی است گوگردی و نیمگرم که حرات آن 5/36 درجه، PH آن 2/5 و هدایت الکتریکی آن برای 20 درجه حرارت 950 است. آب چشمه دارای بوی بد، اما زلال است و مقدار آبدهی آن در حدود 15 الی 20 لیتر در ثانیه است. روی سنگ های کناراستخر و سنگ های مسیر آب، اندکی رسوب نخودی رنگ دیده می شود که این رسوب، از املاح قلیایی و مختصری گوگرد تشکیل شده است.    (چشمه بوشلی اردبیل) چشمه معدنی بوشلی به معدنی 5/4 کیلومتری جاده اردبیل به سراب و در 45 کیلومتری باختر اردبیل واقع شده است. مظهر چشمه بوشلی در مجاور رسوب های آهکی سختی است که آثار خروج آب در برخی نقاط آن در گذشته وجود دارد. آب چشمه بوشلی از دسته آب های کلرور ـ سدیک و بیکربنات کلسیک گرم به همراه گاز است. ازاین چشمه برای استحمام استفاده می شود. حرارت آن 49 درجه است و آب آن صاف و زلال و مزه اش نمکی و گزنده است. اهالی محل برای درمان رماتیسم و درد مفاصل و رفع خستگی از آن استفاده می کنند.
دسته ها :
سه شنبه پنجم 8 1388
مقاله مفید درباره سیمولینک نیروگاه بادی        Dynamic simulation of DFIGs for wind power plant                                                     pakanian/tebyan     This paper describes the particularities of DFIGmodelingfor the static and dynamic simulation of powernetworks including wind parks using a commercial simulationprogram system. The theory of the decoupled control of activeand reactive power of a DFIG is presented as well as simulationruns using the predefined DFIG-controller. Dynamic and staticsimulation results for a small wind park with 4 windmills arecompared to one equivalent wind turbine with the same powerdata and the influence of the crow-bar resistance for a giventurbine is demonstrated. The last chapter of the article describesa new integrated feature of real-time hardware-in-the-loop testsperformed with a real-time communication bridge. This systemcan be used for real-time test and optimization of existingmachine controllers in closed loop mode with a networksimulation running on a PC with step widths of typically 1 ms.Keywords- DFIG, dynamic simulation, hardware-in-the-looptests.                                                         I. INTRODUCTIONThe use of wind power systems for electrical power supplyincreases every year all over the world. In Germany, theinstalled wind power has risen from 1000 MW in 1995 to 14350MW in 2003. A single wind power plant can have an installedpower of hundreds of MW today and thus the influence of theseplants on the transmission network can no longer be neglected.Utilities have to install additional power lines to transport theelectricity from the plants to the customers and must also takeinto account that the amount of delivered energy is mostlydependant on the varying wind energy and can rarely beinfluenced by the utilities, a fact which becomes especiallyimportant for weakInor disturbed power networks. case of a short-circuit in a power line the problembecomes even bigger, due to the common used error handlingstrategies, usually implemented by wind power manufacturers.In case of a short-circuit in the grid, today the plants are mostlydisconnected from the grid after about 100 ms. This can havedramatic consequences for the transmission network in case of anon permanent short-circuit because of the lack of availablepower after the end of the short circuit. This is one reason why utilities have started to define newrules of error handling for wind power systems and are alsobeginning to take into account the influence of installed orplanned wind power plants on their transmission network. Tosupport this task the utilities are using simulation programslike EMTP, PSS/E or NETOMAC. These programs allow notonly a load flow analysis of transmission networks but alsothe simulation of such networks in stability mode or (forNETOMAC) in instantaneous value mode (dynamicsimulation) including modern generators like Doubly FedInduction Generators (DFIGs) (Fig.1).اگر مایل به دریافت این مقاله هستید یک ایمیل درخواست به mahzyaar@yahoo.com .ارسال نمایید 
دسته ها :
دوشنبه چهارم 8 1388
(جاذبه های طبیعی، راهبردی مناسب در توسعه‌ی صنعت گردشگری) جاذبه‌های طبیعی و اقلیم‌های متفاوت جغرافیایی به همراه میراث‌های تمدن بشری و تنوع قومی و نژادی دست‌مایه‌های گران قیمتی را در حوزه‌ی اقتصاد برای انسان‌ها به ارمغان آورده است. که بهره‌برداری از آن مستلزم فراهم نمودن شرایط مختلفی می‌باشد که در کل بستگی به ثبات در بخش گردشگری دارند. امروزه وجود پتانسیل‌های عظیم تاریخی و حتی طبیعی در ایران، این کشور را به یکی از جذاب‌ترین مناطق گردشگری دنیا بدل نموده است. و لیکن با توجه به مشکلات موجود نظیر پندارهای غلط برخی گردشگران خارجی درباره‌ی ایران، برخی مشکلات دست و پا گیر اداری در سیر ورود گردشگر و غیره باعث گردیده است تا از یکسو این مشکلات بر کمیت و کیفیت صنعت گردشگری تاثیر سوء داشته باشد و از سوی دیگر امر گردشگری در کشور آنطور که شایسته است جدی تلقی نگردد. لذا به نظر می‌رسد جهت پیشرفت در این زمینه، به خصوص در بخش منابع طبیعی صنعت گردشگری ایران باید: «به شیوه‌ای منسجم، کنترل شده و پایدار بر مبنای برنامه‌ریزی موثر، توسعه یافته و اداره گردد. به این ترتیب توریسم منافع قابل ملاحظه‌ی اقتصادی را بدون ایجاد مشکلات جدی اجتماعی و زیست محیطی برای ایران در پی خواهد داشت و علاوه بر این، منافع توریسم برای استفاده آتی حفظ می‌گردد.»  یکی از اشکال مختلف گردشگری، توریسم طبیعی یا گردش در طبیعت است که در حقیقت، توریسمی بر پایه‌ی پایداری محیط زیست با تمرکز اولیه بر تجربه‌ی محیط‌های طبیعی که عامل ترویج فرهنگ و محیط زیست است می‌باشد. و امروزه در صنعت گردشگری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است و در میان گونه‌های گردشگری از روند رو به رشدی برخوردار می‌باشد. امروزه اکثر نهادهای متولی صنعت گردشگری در کشورهای مختلف و سراسر دنیا به امر گردشگری در طبیعت و در ورای آن به لزوم حفظ محیط زیست بیش از هر زمان دیگر اذعان دارند. بنابراین در حال حاضر جهت بهره‌برداری مناسب از طبیعت و حفظ آن راهبرد مناسبی پیشنهاد شده و در برخی کشورهای جهان هم آن را در بوته‌ی آزمایش قرار داده‌اند، «اکوتوریسم» می‌باشد، که در حقیقت به معنای توریسم بر مبنای مسوولیت پذیری می‌باشد.  این استان براساس تقسیمات کشوری , دارای شش شهرستان و 16 بخش , شش دهستان و 2193 آبادی است. شهرهای اردبیل , نمین , نیر , سرعین , بیله سوار , پارس آباد , اصلاندوز , خلخال , گیوی , مشگین شهر , کوثر و گرمی شهرهای آن را تشکیل می دهند.  (دیدنیهای استان ) (چشمه های معدنی سرعین)  شهر سرعین یا سرقین در غرب شهر اردبیل واقع شده و فاصله آن تا اردبیل 28 کیلومتر است.   سرعین تا پیش از آن که به یمن چشمه های آب گرم و معدنی خود مورد توجه و علاقه مردم قرار گیرد , روستایی کوچک بود. آب های گرم است سیلیس فراوان دارد. بررسی کلروبیکربناته کلسیک گازدار و خیلی گرم است و سیلیس فراوان دارد. بررسی میزان املاح و باقی مانده خشک آنها , نشان می دهد که همه این چشمه ها یک منشا دارند و آب اصلی آنها گرم است و از ژرفای زمین می جوشند. در لایه های بالاتر زمین کربنات کلسیم را به صورت بیکربنات کلسیم در خود حل می کند. استحمام در چشه های سرعین دارای اثرات آرام بخش است و دردهای عصبی رماتیسمی مفصلی را تسکین می دهد.  (دشت مغان)   در غرب دریای خزر در حدود 300 تا 350 هزار هکتار وسعت دارد. این دشت با حرارتی بین 3/2 تا 35 درجه سانتی گراد تنوع منطقه ای است معتدل و یکی از  قطب های کشاورزی و دامپروری استان است. سراسر مغان به علت حاصل خیزی خاک دمای مساعد و موقعیت خاص منطقه ای زیر کشت غلات حبوبات و علوفه است.   (پل خدا آفرین)  رودخانه ارس , دو پل تاریخی به فاصله ای اندک (100 متر) از یکدیگر روی بنا شده اند که به نام خداآفرین مشهورند اولی منسوب به سده ششم هجری (دوره سلجوقیان) است طول آن 160 متر است (120 متر آن متعلق به ایران و 40 متر آن متعلق به جمهوری آذربایجان است) و دارای 15 تاق ها استقرار پایه تاق ها به صخره های طبیعی رودخانه ارس بوده است. مصالح ساختمانی این پل , سنگ های قلوه و لاشه در پایه ها و آجر در ساختمان تاق و ملاط آن آهک گچ است.   و دارای 15 تاق ها استقرار پایه تاق ها به صخره های طبیعی رودخانه ارس بوده است. مصالح ساختمانی این پل , سنگ های قلوه و لاشه در پایه ها و آجر در ساختمان تاق و ملاط آن آهک گچ است.   (جنگل ها و بیشه ها)   علاوه بر پوشش گیاهی که در فضای جلگه ای دره ای و کوهستانی استان قرار دارد جنگل های متراکم نیز در محدوده شهرستان خلخال وجود دارد که از امکانات بسیار مساعد در زمینه جذب جهانگرد برخوردارند. همچنین , جنگل های چشمگیری نیز در دامنه شرقی  کوه سبلان واقع شده که بیشتر این منطقه را پوشانده است. بیشترین گونه های درختی این جنگل ها فندق معروف است. این جنگل ها یکی از گردشگاه های مهم استان اردبیل اند.    (سبلان و دامنه های آن)   سبلان در غرب شهر اردبیل , 4811 متر از سطح دریا ارتفاع دارد. ارتفاع آن نسبی آن نسبت به دره قره سو در حدود 3400 متر است. رشته کوه آتشفشانی خاموش سبلان از دره قره سو در شمال غرب اردبیل آغاز می شود و در جهت شرقی غربی به طول 60 کیلومتر است. رشته کوه آتشفشانی خاموش سبلان از دره قره سو در شمال غرب اردبیل آغاز می شود و در جهت شرقی - غربی به طول 60 کیلومتر و عرض تقریبی 48 کیلومتر تا کوه قوشاداغ در جنوب اهر امتداد می یابد.   (صنایع دستی و سوغاتی ) صنایع دستی در استان اردبیل با همه نارسایی ها و بی توجهی هایی که در طول سالیان گذشته شاهد آن بوده , هنوز هم به صورت ناشناخته ولی زیبا , زینتبخش کانون های فرهنگی و مسکونی بسیاری از کشورهای جهان است. انواع فرش , مسند , شال , ورنی , گلیم , جاجیم, اشیا سفالی , چوبی و فلزی و ... هنرمندانه همراه با   نقش و نگارهای زیبا در استان اردبیل جان می گیرند و هنردستی و ارزشمند این منطقه رابه نمایش می گذارند.  (چشم اندازی به استان اردبیل،سرزمین  دارالارشاد و چشمه های آبگرم)        استان زیبای اردبیل با جاذبه های طبیعی و تاریخی منحصر بفرد یکی از مناطق جالب گردشگری در ایران می باشد. مهمترین ویژگی این استان آب و هوای مطبوع و خنک این منطقه در فصول بهار و تابستان می باشد . مساحت آن بالغ بر 18011 کیلومتر مربع است که از شمال به جمهوری آذربایجان، از شرق به استان گیلان ، از جنوب به استان زنجان و از غرب به استان آذربایجان شرقی محدود است.  بر اساس آخرین تقسیمات کشوری استان اردبیل شامل شهرستانهای اردبیل ، بیله سوار، پارس آباد ، خلخال ، مشگین شهر ، مغان ، نمین ، نیر ، کوثر (کیوی ) و شهر توریستی سرعین بوده و دارای 17 شهر و  21 بخش و 63 دهستان می باشد .  استان اردبیل با مجموعه ای از دیدنیهای طبیعی وتاریخی ، یکی از قطبهای سیاحتی کشور محسوب میشود . دهها آبگرم معدنی خروشان و جوشنده از اعماق زمین با خواص طبی مختلف ، سالانه میلیونها نفر از گردشگران را از نقاط مختلف کشور و کشورهای خارجی بسوی خود می کشاند .  آثار تاریخی ، زیارتی و سیاحتی :  1ـ‌ مجموعة بقعة‌ شیخ صفی الدین اردبیلی شامل موزه چینی خانه ، گنبد الله الله ، مسجد جنت سرا، خانقاه ، چله خانه ، شهید گاه ، چراغ خانه و حرمخانه .  این بقعه اثری نفیس و ارزشمند یکی از سندهای افتخار آذربایجان است که متعلق به دوران صفویه بوده و مزار شیخ صفی ، همسرش ، شاه اسماعیل صفوی و جمعی از شهیدان جنگ چالدران در آن قرار دارد . با حفاریهای جید بعمل آمده در اطراف بقعه قدمت آن به دوره ایخانیان پیوند می خورد .  گنبد "الله الله"  بلندی برج آن در حدود 5/17 متر است. سطح داخلی آن با آیات فراوان و نقاشی روی پوشش چرمی , مقرنس کاری سقف تزیین یافته است سطح خارجی برج , با چند نوع تربینات مختلف پوشیده شده که عبارتند   از سطح جانبی با تکرار کلمه "الله , کاشی فیروزه ای در متن آجری تزیین یافته و به این دلیل با به گنبد "الله الله" معروف است.   2ـ‌ مقبرة شیخ جبرائیل جد شاه اسماعیل صفوی در قریة کهر آلان ( شیخ کلخوران )  3ـ‌ موزة بقعة‌ شیخ صفی  4ـ‌ مسجد جمعه مربوط به دورة‌ سلجوقی (بنای اولیه مربوط به قبل از اسلام به دوره اشکانی )  5ـ‌ مجموعه بازار اردبیل با سراها  و تیمچه ها  و راسته های  متعدد  متعلق به دوران صفویه بوده و یاد آور دوران طلایی جاده ابریشم است .  6ـ‌ یازده پل تاریخی مربوط به دورة‌ صفوی  7ـ شش باب حمام مربوط به دورة‌ صفوی  8ـ‌ پنج باب خانه مربوط به دورة‌  صفوی  9ـ‌ مجموعة‌ همجوار بقعه شیخ صفی مربوط به دورة‌ ایلخانی  10ـ‌ مسجد میرزاعلی اکبر مرحوم  11ـ‌ ویرانة‌ آتشکده ساسانیان در قریة‌ آتشگاه  12ـ‌ امامزاده صالح  13ـ قیز امامزاده سی (امامزادة‌ حلیمه خاتون )  14ـ‌ برج شاطر گنبدی در روستای صومعه  15ـ گنجینه مردم شناسی اردبیل در حمام تاریخی ظهیرالاسلام  آبگرمهای استان اردبیل  شهر سرعین 1ـ‌ شهر سیاحتی سرعین : سرعین در 29 کیلومتری غرب اردبیل در دامنة کوه سبلان واقع است و آبـگرمهای معدنی گاومیش گلی ، ساری سو ، قهوه سویی ، آب چشم ، قره سو (اعصاب سویی ) ، ژنرال سویی ، پهنلو ، شفا سویی می باشد . همچنین آبگرم بئش باجیلار دارای استخر و امکانات فیزیوتراپی و بهداشتی دیگر می باشد و نیز مجتمع آبدرمانی سبلان یکی از مجهزترین مجتمعهای آبدرمانی کشور و خاورمیانه می باشد که شامل سه دستگاه استخر ، دوازده حوضچه آبگرم گروهی با آبگرم تحت فشار (جکوزی ) ، هفت دستگاه حوضچة آبگرم ساده ، چهار دستگاه گرمخانه (سونا ) ،‌ دو واحد خدمات آبدرمانی واقع در پارکی به مساحت 2 هکتار و پارکینگ اختصاصی و دارای دو طبقة‌ مجزا جهت استفادة‌ بانوان و آقایان .  شهر سرعین با وجود دارا بودن بیش از 50 هتل ، هتل آپارتمان و ده ها مهمانپذیر مجهز و همچنین چشمه های آب معدنی ، جاذبه های طبیعی و طبیعت سرسبز قابلیت پذیرش روزانه یکصد هزار گردشگر را دارد . به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری مهر ، 11چشمه آب گرم معدنی وچندین چشمه آب سرد گاز دار که هر کدام با خواص درمانی ، مشخص و ده ها آثار و بناهای تاریخی ، مجموعه ای از زیبایی وسرسبزی منحصر به فردی را در دامنه خوش آب وهوای کوه سبلان بوجود آورده وباعث جذب سالانه بیش از 3 و نیم میلیون گردشگر داخلی وخارجی می شود  بنا براین گزارش ، سرعین از نظر اقتصادی  یک شهر خدماتی است که حدود 7 درصد مردم در بخش کشاورزی ، 18 در صد د ربخش صنعت ومعدن و 75 در صد در بخش خدمات مشغول به کار هستند ، شهرداری سرعین در حال حاضر به منظور استقبال وپذیرایی مناسب از گردشگران داخلی وخارجی ، پروژه های عظیمی را در جهت رفاه بیشتر مسافران وبالابردن مدت اقامت آنها در این شهر در دست احداث دارد ، که می توان در این رابطه به احداث پارک جنگلی 12 هکتاری در اطراف تپه باستانی آناهیتا ، ساخت مجتمع تجاری وفرهنگی شهر داری با 82 باب مغازه و سالن آمفی تاتر با گنجایش 500 نفر اشاره کرد ،  این پروژه ها می توانند صدها شغل متنوع برای جوانان منطقه ایجاد ودر شکوفایی اقتصاد این استان نیز موثر باشند. وجود آبشارهای طبیعی ، چندین غارکوچک و بزرگ ، دره های دیدنی با آب و هوای معتدل ، مناظر زیبای کوه پایه ها ، شقایق های کوهی ، دربند زیبای روستای  " ورگد سران " که در 9 کیلومتری سرعین با صخره های عظیم ، غارها و آبشار دیدنی و چشمه های معروف  در مسیر پیست اسکی آلوارس قراردارد وهمچنین  امکانات رفاهی ، رستوران و چایخانه های سنتی  از دیگر جاذبه های گردشگری این استان محسوب می شود که  به زیبایی این منطقه ییلاقی افزوده است.  پیست اسکی "  آلوارس " پیست اسکی "  آلوارس " به عنوان دومین پیست استاندارد روی برف کشور، در فاصله 12 کیلومتری روستای آلوارس و در 24 کیلومتری شهر سرعین و همچنین در ارتفاع 3200 متر از سطح دریا قرارگرفته ، در حدود 8 ماه از سال با  راه اندازی  خط تله اسکی 1250 متری و احداث دو ایستگاه آموزش اسکی ،  مکان مناسبی برای تفریح و ورزش توریستها ومسافران به حساب می آید. قابل ذکر است، سرعین به دلیل دارا بودن تولیدات لبنی ، سرشیر، دوغ وپنیر، عسل طبیعی وهمچنین داشتن آب وهوایی مناسب ورشد انواع گیاهان معطر ودارویی ، در میان گردشگران داخلی وخارجی از یک امتیاز و ویژگی خاصی برخوردار است . گفتنی است، بیش از 10 هزار کندو دار در منطقه استان اردبیل به تولید عسل نمونه مشغول هستند. 2ـ‌ آبگرم سردابه یا ساری داوا که خاصیت درمانی برای بیماران یرقان و بیماری زردی دارد و در نزدیکی شهرستان اردبیل می باشد .  3ـ‌ آبگرم برجلو و قینرجه در نیر 4ـ آب معدنی بیله درق 5ـ‌ آبگرم خلخال  6ـ مجموع  آبـگرمهای مشگین شهر که شامل ( قوتـور سوئی ، شـابیل ،  قینرجه ،‌  ایلاندو ، موئیل ، ملک سویی، آق سو ) می باشد .    کوههای استان اردبیل  1ـ رشته کوههای سبلان: سبلان پس از دماوند معروفترین کوه آتشفشان خاموش ایران می باشد که قله سـلطان سـاوالان آن با ارتفاع 4811 متر سومین نقطه مرتفع ایران می باشد .  دهانه آتشفشانی قیفی شکل این کوه بصورت دریاچه ای بسیار زیبا و دل انگیز درآمده و حواشی آن در طول سال پوشیده از یخ و برف است .  2ـ ‌ ارتفاعات باغرو (تالش )‌ 3‌ـ  صلوات داغ 4ـ خروسلو  رودهای مهم استان :  1ـ‌ ارس (آراز ) 2ـ‌ قره سو 3ـ دره رود 4ـ‌ خیاوچای 5ـ نمین چای    دریاچه های استان اردبیل :  1ـ دریاچة‌ شورابیل : این دریاچه قبلا” بسیار شور بوده است ولی امروزه با افزودن شدن آب شیرین از شوری آن کاسته شده ، بطوریکه نوعی ماهی در آن پرورش داده میشود .  این دریاچه دارای امکانات تفریحی ، ورزشی  و فرهنگی بسیاری است از جمله : قایق رانی ، پیست دو و میدانی ، دوچرخه سواری ، باغ وحش ، هتلهای مجهز و زیبا ، مجموعه شهر بازی برای بچه ها ، رستوران در وسط دریاچه و 000  2ـ‌دریاچة‌نئور فیروزه ای بر نگین استان اردبیل : این دریاچه در 48 کیلومتری جنوب شرقی اردبیل بطرف خلخال در یکی از دره های کوهستان باغیروو در ارتفاع 2500 متری از سطح دریا با مساحتی بالغ بر 210 هکتار و عمق متوسط 5 متر یکی از زیباترین و دیدنی ترین دریاچه های ایران می باشد . در حال حاضر نوعی ماهی قزل آلای رنگین کمان که از زمرة‌ بهترین نوع ماهیان دنیا می باشد در آن پرورش داده میشود که هر ساله تعداد زیادی از مردم جهت ماهیگیری و کوهنوردی و استفاده از مناظر بدیع و بینظیر منطقه و هوای خنک و مطبوع آن به دریاچه روی می آورند .  3ـ‌ دریاچه شور گل 4ـ‌ دریاچه نوشهر 5ـ‌ دریاچه آلوچه 6ـ‌ دریاچه کمی آباد 7ـ‌ دریاچه ملا احمد 8ـ مرداب قره سو که زیستگاه پرندگان آبی است . منطقه جنگلی اردبیل در کنار جاده پرجاذبه و تماشایی (حیران ) منطقه زیبای جنگلی در بیست کیلومتری اردبیل موسوم به جنگل فندقلو قرار دارد که محل پرورش نادرترین گونه های گیاهی است و در نوع خود بی نظیر است که بزرگترین پیست اسکی روی چمن بصورت طبیعی در این منطقه واقع شده است .  صنایع دستی : گلیم ، جاجیم ، شال ، مسند ، سفالگری ، صنایع چوب مانند معرق ، منبت و خراطی ، مصنوعات چرمی و قالیبافی (قالیچة قوبای اردبیل بسیار معروف است ) قلاب بافی ، مفرش ، خورچین ، ورنی (ورنی و زیرانداز حاوی رنگها و طرحهایی برگرفته از طبیعت زیبای آذربایجان ، بیشتر توسط عشایر ایل سون دشت مغان بافته میشود ) از میان صنایع دستی استان مسند نمین شهرت جهانی دارد و از اقلام مهم صادرات استان به سایر نقاط کشور و کشورهای خارجی است .  غذاهای محلی :‌ آش دوغ ، پیـچاق قیمه ،  کوفته ، لونگی ، خشـیل ، هرا ، قویـماق ،   تـورشی قورمه ،  سـاج ایچی سبزی قورمه ، سوغان سو ، اوماج آشی ، یارما آشی ، بوزباش ، قاتیق خوروشی ، تاس کابابی ، چیغیرتما ، ساری حالوا ، تر حالوا، زنجبیل حالواسی ، قیساوا ، قیقاناق و 000  سوغاتیهای اردبیل : سرشیر، کره ، حلوای سیاه ، آبنبات ، شیرینیهای محلی و تخمة آفتابگردان ، عسل خالص سبلان،‌ عصاره شهدآمیز گلهای رنگارنگ و عطرآگین طبیعت سرسبز سبلان مشهورترین سـوغات  منطقه  می باشد . حـلوای سیـاه اسـتان بصورت مـعجونی از جوانـه گندم و کره طبیعی نشاط بخش و مقوی میباشد . مکان های دیدنی و تاریخی    استان اردبیل به لحاظ طبیعی, تاریخی, اجتماعی و فرهنگی ازمناطق پررونق و ارزشمند ایران است. وضعیت خاص زمین شناسی و توپوگرافی منطقه باعث ایجاد جاذبه های طبیعی و چشم اندازهای بسیار زیبایی شده و بر غنای طبیعی منطقه افزوده است. در بیش تر شهرستان های استان؛ آثار طبیعی و تاریخی زیادی پراکنده شده اند. کوهستان پرشکوه سبلان با قله آتشفشانی سبلان و چشمه های آب گرم و دریاچه های طبیعی کوچک ولی پرشمار، مهم ترین جاذبه طبیعی شهرستان اردبیل محسوب می شود. آبشار گورگور سبلان که در شهرستان گرمی واقع شده، گردنه ناو خلخال که از داخل جنگل های طالش به جاده رشت وآستارا متصل می ‌شود و گردنه حیران که یکی اززیباترین و بی نظیرترین چشم اندازهای طبیعی ایران است‏, در این استان واقع شده است. زندگی با صفا و دور از دنیای صنعتی عشایر شاهسون و دیگر ایل ها در دامنه های سبلان به راستی حیرت هر بازدید کننده ای را بر می انگیزد. استان اردبیل هم چنین دارای بناهای تاریخی و مکان های دیدنی زیادی است که برخی از آن ها هم چون بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی شامل بناهای متعدد‎‎ از دوره های مختلف می شود و با رفتن به یک مکان دیدنی می توان از چندین اثر تاریخی و قدیمی بازدید کرد. تپه های باستانی، حمام های قدیمی، عمارت های بزرگ، گورستان های مشاهیر و بقعه های مقدس و تاریخی از دیگر دیدنی های شهرستان اردبیل هستند که در کنار صنایع دستی و جاذبه های اجتماعی و فرهنگی منطقه جاذبه های کم نظیری را فراهم کرده اند.     سبلان، پژواک عظمت اسطوره های دور کوهستان سبلان موهبت های طبیعی خود را سخاوتمندانه به ساکنان پیرامونش ارزانی داشته است . به سبب فراوانی وسهولت دستیابی به آب دشتهای اطراف ، سبلان از دیرباز شاهد و جایگاه مدنیت های بسیار مهم درطول تاریخ بوده است. امروزه، توریسم از مهمترین فعالیت های اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی درسطح جهان است . هرسال ۱/۷میلیارد جابجایی توریستی دردنیا صورت می گیرد و نزدیک به ششصدمیلیارد دلار برای کشورهای توریستی سود به ارمغان می آورد. در برخی کشورها نظیر باهاما، جهانگردی به عنوان تنها منبع اقتصادی و در بعضی دیگر همچون تونس به عنوان نخستین و مهمترین منبع درآمد کشور موردتوجه است. به دلایل فراوان ، از جمله فرار از زندگی یکنواخت، افزایش روزهای تعطیل و ایام فراغت، افزایش درآمد، افزایش طول زندگی پس از سنین بازنشستگی وتوسعه وتکامل روزافزون صنعت هواپیمایی و ارتباطات جهانی ، صنعت گردشگری درآینده نیز همچنان به گسترش خود ادامه خواهد داد و دراین میان کشورهایی از این روند روبه رشد، بهره خواهند برد که برنامه یی جامع و مدون و به دور از هرگونه آلایندگی زیست محیطی برای جلب توریست ها داشته باشند. جاذبه های طبیعی سبلان جاذبه های توریستی منطقه سبلان دوگونه جاذبه های طبیعی و جاذبه های تاریخی است. ارتفاعات متعدد ، آبهای معدنی فراوان، دریاچه های کوچک و بزرگ، دشت وجلگه های وسیع و شرایط آن وهوایی مساعد و مطلوب ، همگی نشان از قابلیت ها و استعدادهای طبیعی منطقه برای جلب مشتاقان و علاقه مندان طبیعت دارد.آبهای معدنی گوناگون یکی از مهم ترین جاذبه های توریستی این منطقه به شمار می آید. وجود سیزده چشمه آب معدنی که حاوی آبهای گوگردی ، کربناته، سولفوره، بی کربناته، کلروره، آشامیدنی گازدار و آشامیدنی بدون گاز است ، برای کشوری که قدرش را بداند به اندازه ذخایر نفتی اهمیت دارد. این چشمه ها در شش مجتمع سرعین، سردابه، نیر، ارجستان ، موئیل و لاهرود قرار گرفته است و خواص درمانی فراوان دارد. این منطقه به لحاظ تعدد چشمه های معدنی نه تنها درسطح ایران، بلکه درسطح جهان نیز بی نظیر است.درمیان دریاچه های طبیعی و مصنوعی بسیار که درمحدوده وحاشیه این منطقه یافت می شود، علاوه بر دریاچه قله سبلان، دریاچه شورابیل به لحاظ قرارگرفتن آن درمحدوده شهراردبیل و نیز به دلیل وسعت و موقعیت جغرافیایی خاص آن به تفریح و تفرج و جهانگردی اهمیت فراوان دارد. آب این دریاچه تا سال ۱۳۷۴ از غلظت بالای نمک برخوردار بود و منابع زیستی آن به ارگانیسم های ویژه آبهای شور نظیر «آرتمیا» و «روتریا» و از این دست منحصر می شد. اما درحال حاضر با هدایت بخشی از آب رودخانه بالخو به این دریاچه ، علاوه بر گسترش مساحتش ، شوری آب نیز بشدت کاهش یافته است و امکان پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمانی و ماهیان دیگر دراین دریاچه فراهم شده است.قله آتشفشان «سبلان سلطان» با ارتفاع ۴۸۴۴ متر از سطح دریا ، عظمت خاصی به منطقه بخشیده است . این کوه با یخچال های عظیم از منظر ورزش کوهنوردی و یخچال نوردی، یکی از کوههای مطرح در سطح جهان است و هرسال و بویژه در فصل تابستان هزاران علاقه مند از اقصی نقاط ایران و جهان به این کوهستان روی می آورند و از مواهب طبیعی آن بهره مند می شوند.    نتیجه: فرجام سخن اینکه، در یک نگاه کلی درباره وضعیت اکوتوریسم و جاذبه های طبیعی نه تنها در اردبیل بلکه در ایران باید گفت، که هم اینک نیاز به یک سری برنامه‌ریزی علمی و تدوین سیاست مدبرانه می‌باشد، که از آن طریق نه تنها می‌توان مناطق متروکه طبیعی را با آمایش صحیح مورد بهره‌برداری قرار داد، بلکه می‌توان آنها را به گنجینه‌ی بی بدیلی از هویت مردم این سرزمین تبدیل نمود. بنابراین در این بخش، اکوتوریسم می‌تواند با برقراری ارتباط عمیق با طبیعت عاملی، موثر جهت حفاظت و توسعه‌ی پایدار آن باشد.  در اینجا نکته مهمی را نباید از نظر دور داشت و آن اینکه بحث مسوولیت پذیری اکوتوریسم به تنهایی شامل طبیعت نمی‌گردد بلکه آن را می‌توان به سایر بخشهای گردشگری نیز تسری داد و این مسوولیت پذیری همراه با آموزش صحیح می‌تواند شامل بخش‌های فرهنگی و تاریخی نیز باشد که این موارد جزیی از جاذبه‌های گردشگری ایران می‌باشد. بنابراین چنین می‌توان عنوان نمود، که اکوتوریسم در حقیقت تمامی گونه‌های توریسم بر پایه طبیعت را شامل می‌شود و به دنبال آن می‌باشد که تاثیرات منفی گردشگری را بر محیط فرهنگی، اجتماعی و به خصوص طبیعی را کم کرده و نوعی منعفت اقتصادی برای جوامع میزبان و افراد بومی حاصل نماید و در حقیقت با ایجاد آگاهی متقابل بین گردشگر و افراد بومی نوعی تعامل فرهنگی میان جوامع مختلف ایجاد می‌نماید و گردشگرانی را تربیت می‌نماید که به درک بهتری از جهان پیش‌روی خود نایل می‌شوند و در کنار لذت حاصل از سفر به مبلغان فرهنگی به صورت غیر مستقیم تبدیل می‌شوند و این آن چیزی است که تمدن بشری به خصوص در قرن 21 بیش از هر چیز برای پیشرفت تمدن خود بر پایه‌ی انسانیت به آن نیازمند است. در نهایت در یک نگاه کلی به اکوتوریسم چنین می‌توان نتیجه‌گیری نمود که اکوتوریسم عبارت است از: ارزش گذاردن به طبیعت و منابع طبیعی و گونه‌ای از توریسم پایدار که براساس اصل مسوولیت پذیری دارای تاثیر منفی بر روی محیط نمی‌باشد و اصول عمده‌ی آن بر یادگیری و تجربه‌ی توریست از محیط، تاکید دارد و در عین حال لذت‌آور نیز می‌باشد.  منابع :اردبیل در گذر گاه تاریخ : بابا صفری
دسته ها :
شنبه دوم 8 1388
دریاچه نئور دریاچه نئور در ۴۸ کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به طرف خلخال در یکی از دره های کوهستان، در ارتفاع ۲۵۰۰ متری از سطح دریا با مساحتی بالغ بر ۲۱۰ هکتار و عمق متوسط ۵ متر از نظر آنوبانینی یکی از زیباترین و دیدنی ترین دریاچه های ایران می باشد. در حال حاضر نوعی ماهی قزل آلای رنگین کمان که از زمره بهترین نوع ماهیان دنیا می باشد در آن پرورش داده می شود که هر ساله عده زیادی از مردم جهت ماهیگیری و کوهنوردی و استفاده از مناظر بدیع و بی نظیر منطقه و هوای خنک و مطبوع آن به دریاچه روی می آورند. منظره بدیع و کم نظیر این دریاچه آن را به یکی از بهترین تفرجگاه های تابستانی منطقه بدل میکند و باید در برنامه های تابستانی حتما مد نظر باشد.دریاچه نئور اردبیل به عنوان منطقه نمونه گردشگری کشور مجموعه‌ای از شگفتی‌های طبیعی را در خود جاد داده است.    منطقه حفاظت شده نئور بخشی از منطقه حفاظت شده لیسار است که به مساحت ۴۲۰هکتار بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین دایمی استان اردبیل را دارد.  این منطقه دارای شرایط جوی بسیار مساعد در فصل تابستان و آب و هوای سرد در زمستان یکی از مراکز مهم تحقیقاتی سازمان حفاظت محیط زیست در امر آبزیان است.در این دریاچه با حدود دو هزار و ۵۰۰متر ارتفاع از سطح دریا و تنوع منحصر بفرد زیستی یکی از لذیذترین ماهیان جهان موسوم به قزل‌آلای رنگین کمان پرورش می‌یابد.  این دریاچه زیبای کوهستانی که حفاظت شده نیز هست ، در زیر سایه قله 2982 متری باغرو داغ و در دامنه های دور دست سبلان ، بین استان های اردبیل و گیلان قرار دارد . آب دریاچه نئور که در ارتفاع 2400 متری از سطح دریا قرار دارد ، از چشمه های اطراف و ذوب برف کوه های نزدیک آن تأمین می شود . نئور زیستگاه پرندگان مهاجر ، ماهی کمیاب قزل آلای رنگی و میگوی آب شیرین است . سطح دریاچه در فصل زمستان ، گاه تا عمق 80سانتی متر یخ می زند که موجب از بین رفتن اکسیژن محلول در آب و مرگ و میر زمستانی ماهی ها می شود . در این میان تنها ماهی هایی که در کنار چشمه های شمال شرقی دریاچه گرد می آیند ، می توانند زنده بمانند .  گیاهان دریاچه نئور اطراف دریاچه و در حوزه آبریز آن پوشش گیاهی گوناگون زینت یافته که بطور عمده شامل گیاهان دارویی از جمله شبدر، بابونه ، بومادران ، پنج انگشت ، جگن ، آلاله ، نعناع ، کنگر و خاکشیر است.      منطقه حفاظت شده نئور بخشی از منطقه حفاظت شده لیسار است که به مساحت ۴۲۰هکتار بزرگ‌ترین دریاچه آب شیرین دایمی استان اردبیل را دارد.  این منطقه دارای شرایط جوی بسیار مساعد در فصل تابستان و آب و هوای سرد در زمستان یکی از مراکز مهم تحقیقاتی سازمان حفاظت محیط زیست در امر آبزیان است.  از دیگر موجودات دریاچه نئور می‌توان زالو، صدف‌های دوکفه‌ای، نرم تنان و سخت پوستان نام برد و بیشترین جمعیت هاکروسکوپیک موجود دراین دریاچه نوعی سخت پوست بنام گاماروس است.  این سخت پوست فضای مناسبی را برای پرورش ماهی قزل آلای منحصر بفرد با گوشت لذیذ بوجود آورده که طرفداران زیادی در منطقه و کشور دارد.  پرورش انبوه و غیر انتفاعی این نوع ماهی در دریاچه طبیعی نئور از ۱۵ سال قبل آغاز شده و هر سال در تابستانها با ذوب شدن برف و یخ دریاچه طبیعی و گردشگری نئور، هزاران قطعه بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان با هدف حفظ تعادل اکولوژیکی و به حداقل رساندن سخت پوست گاماروس موجود در این دریاچه و جلوگیری از پدیده موسوم به یوتریفیکاسیون در ان رهاسازی می‌شود.     در سال‌های اخیر برای معرفی قابلیت‌ها و توسعه گردشگری دریاچه نئور برنامه‌هایی توسط ارگان‌های ذیربط استان انجام شده ولی برخی کارشناسان معتقدند بهره‌گیری بیشتر و بهتر از قابلیت‌های آن نیازمند سرمایه‌گذاری‌های بیشتر است.  معاون گردشگری سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان اردبیل در این‌باره به خبرنگار ایرنا گفت: به قطب گردشگری منطقه نئور به عنوان گردشگری تخصصی باید توجه کافی شود.  یحیی نقی‌زاده با اشاره به مصوبه هیات وزیران در زمینه اعلام آن به عنوان منطقه نمونه گردشگری کشور افزود: در حال جذب سرمایه‌گذارانی توانمند هستیم تا با مطالعه منطقه، زیرساخت‌های توسعه گردشگری آن را به صورت منظم و علمی توسعه دهیم.  وی گفت: بنا به دلایلی تاکنون از برنامه‌های مقطعی و پروژه‌های کوچک ضربه های سنگینی بر پیکره گردشگری استان وارد شده ولی در نظر داریم با مطالعه و برنامه ریزی منسجم برای توسعه گردشگری در مناطق مختلف استان بویژه دریاچه نئور گام‌های مثبتی برداریم.  وی افزود: سازمان‌های منابع طبیعی و محیط زیست تاکنون مطالعات کاملی در مورد منطقه نئور انجام داده‌اند اما در حوزه گردشگری مطالعه منسجم و واحدی انجام نشده و این مطالعه در حال انجام است.  مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل نیز بر لزوم آماده‌سازی منطقه گردشگری نئور در اردبیل تاکید کرد.  پرویز آراسته گفت: نیاز است با اطلاع رسانی مناسب و فراهم کردن جاذبه‌های گردشگری حضور مردم در این منطقه پر رونق تر شود.  وی برگزاری جشنواره ماهی‌گیری ، صید ماهی با قلاب و اجرای طرح‌های فرهنگی را از برنامه‌های این اداره در دریاچه نئور اردبیل ذکر کرد.       در جریان سفر پارسال رییس جمهوری به استان اردبیل مناطق بولاخلار در شهر نیر، نئور، جنگل‌های فندقلو، ازناو در خلخال، ساحل ارس، سرعین و آلوارس به عنوان مناطق نمونه گردشگری ملی - استانی معرفی شدند که توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نسبت به تامین اعتبار ایجاد زیرساختهای لازم بوسیله این سازمان اقدام خواهد شد.     در میان مناظر متعدد استان اردبیل می توان به دریاچه نئور اشاره نمود که شاید برای بسـیاری از مردم کـشور و حتی اهالی استان نیز ناشناخته مانده اسـت. دریاچه نئور در 48 کیلومتری جنوب خاوری اردبیل بطرف شهر خلخال در ارتفاع 2500 متری و در طول جغرا فیائی 3/84 و در عرض 0/38 در یکی از دره های کوهسـتانی باغیرو از سطح دریا قرار گرفته است. وسعت دریاچه بیش از 220 هکتار و مشتمل بر دو دریاچه کوچک (40 هکتار) و بزرگ (180 هکتار) است که در فصل پر آب (بهار)، به هم می پیوندند و دریاچه ای واحد را به وجود می آورند. بیش ترین عمق دریاچه 5/5 متر و میانگین ژرفای آن سه متر است. وسعت حوضه آبریز دریاچه نئور 45 کیلومتر مربع بوده و ازمراتع ییلاقی عشایر فندوقلو می باشد. نئور از دریاچه های آب شـیرین بوده و آب آن از چشمه های متعدد کف دریاچه و اطراف آن و همچنین از نزولات آسمانی تامین می گردد. با ایجاد راههای ارتباطی در محیط پیرامون دریاچه هر ساله تعداد زیادی از مردم جهت ماهیگیری، کوهنوردی و استفاده از مناظر بدیع و بی نظیر منطقه و هوای خنک و مطبوع آن به دریاچه روی می آورند. خوشبختانه در سالهای اخیر شاهد مسابقات ماهیگیری نیز در این دریاچه زیبا بوده ایم. دریاچه نئور اردبیل به‌عنوان یک منطقه حفاظت شده زیست محیطی تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست قرار دارد. اجرای طرح آماده‌سازی منطقه گردشگری نئور، ساماندهی چشمه‌های آب شیرین و اصلاح جاده نئور را از برنامه‌های اولویت دار ادارات مربوطه بوده و نیاز است با اطلاع رسانی مناسب و فراهم کردن جاذبه‌های گردشگری حضور مردم در این منطقه را پر رونق تر نمود.   راههای دسترسی به دریاچه : 1- هشت پر (طالش)، ریگ، کیش دیبی، شیله، مریان، قلعه جوق، حفظ آباد و عباس آباد.2- خلخال، گیوی، فاراب، قره قشلاق، کزور، خلفلو، هل آباد، حفظ آباد و عباس آباد.3- اردبیل، هیر، شبلو و عباس آباد.   پرندگان دریاچه :دریاچه نئور، زیستگاه برخی از گونه های پرندگان مهاجر عبوری است که برای مدتی کوتاه از دریاچه استفاده می کنند. آنقوت از عمده ترین پرندگان این دریاچه و حاشیه آن است که در این منطقه زادآوری می کند.    ماهی های دریاچه :نئور که ماهی قزلآلای آن شهرت جهانی دارد، دارای جاذبه های بسیار مساعد گردشگاهی است. حواشی این دریاچه از تفرجگاههای مهم اردبیل است و هر ساله مسابقه تفریحی تحت عنوان مسابقه ماهیگیری در این دریاچه بین دوستداران صید ماهی انجام میشود.از دیگر موجودات دریاچه نئور می‌توان زالو، صدف‌های دوکفه‌ای، نرم تنان و سخت پوستان نام برد و بیشترین جمعیت هاکروسکوپیک موجود دراین دریاچه نوعی سخت پوست بنام گاماروس است.  این سخت پوست فضای مناسبی را برای پرورش ماهی قزل آلای منحصر بفرد با گوشت لذیذ بوجود آورده که طرفداران زیادی در منطقه و کشور دارد.  پرورش انبوه و غیر انتفاعی این نوع ماهی در دریاچه طبیعی نئور از ۱۵ سال قبل آغاز شده و هر سال در تابستانها با ذوب شدن برف و یخ دریاچه طبیعی و گردشگری نئور، هزاران قطعه بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان با هدف حفظ تعادل اکولوژیکی و به حداقل رساندن سخت پوست گاماروس موجود در این دریاچه و جلوگیری از پدیده موسوم به یوتریفیکاسیون در ان رهاسازی می‌شود.    دریاچه نئور محل پرورش ماهی قزل آلای منحصر بفردی است. دریاچه برای پرورش نوعی ماهی قزل آلا بنام «قزل آلای رنگین کمان» مناسب می باشد که ماهی این دریاچه از زمره بهترین و لذیذترین ماهیان دنیا می باشد که این ماهیان خود از سخت پوستی بنام گاماروس که در بستر دریاچه زندگی می‌کنند تغذیه کرده و به سرعت رشد می‌کنند. امسال مدیرکل حفاظت محیط زیست استان اردبیل گفته است: با پایان یافتن فصل برداشت ماهی، ۸/۵ تن ماهی قزل آلای رنگین کمان به ارزش تقریبی ۷۰۰ میلیون ریال از دریاچه نئور اردبیل صید شد. پرویز آراسته در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: در اردیبهشت ماه امسال ۵۰ هزار قطعه بچه ماهی قرل آلای رنگین کمان از دو گونه فرانسوی و بومی مشگین شهر در این دریاچه رهاسازی شده بود که گونه فرانسوی با میزان جذب پروتئین بالا نسبت به گونه بومی در هر کیلوگرم ۵۰۰ گرم افزایش وزن دارد.  وی گفت: امسال برای بهره‌برداری بهتر و توسعه گردشگری دریاچه نئور دو هزار و ۶۰۰ فقره پروانه صید ماهی با تک قلاب صادر شد. به گفته یکی از کاربران محترم سایت متاسفانه اخیرا بومیهای این منطقه میگوی طبیعی موجود دراین دریاچه را صیدکرده وکیلویی 500 تومان به پرورش ماهیهای منطقه میفروشند و کسی نیست که جلوی اینها را بگیرد! امسال بومیان ماهیان قزل آلای منطقه را کیلویی 15000تومان میفروختند! که امیدواریم با پیگیری مردم و مسئولین مربوطه جلوی این سود جویان گرفته شود. حیوانات منطقه دریاچه نئور منطقه حفاظت شده نئور که محل حیوانات وحشی مثل خرس قهوه ای ، خرس خاکستری ، گرگ ، جغد ، خرگوش و عقاب است . منطقه اکوتوریستی دریاچه نئور : دریاچه نئور در 48 کیلومتری جنوب شرقی اردبیل و در ارتفاع 2700 متری از سطح دریا قرارگرفته است . وسعت دریاچه بیش از 220 هکتار و مشتمل بر دو دریاچه کوچک (40 هکتار) و بزرگ (180 هکتار ) است که در فصل پرآبی (بهار) به هم می پیوندند ودریاچه واحدی را تشکیل می دهند بیشترین عمق دریاچه 5/5 متر و میانگین ژرفای آن سه متر است. ماهی قزل آلای این دریاچه شهرت جهانی دارد . دریاچه نئور دارای جاذبه های بسیار مساعد توریستی است. مهمترین قابلیت های اکوتوریستی دریاچه نئور عبارتنداز :1- قابلیت صیدگاهی ماهی قزل آلا در اواخر فصل تابستان و اوایل پاییز. 2- قابلیت قایقرانی ورزشی با استفاده از قایقهای غیرموتوری (بادبانی ،پارویی و پدالی) 3-  قابلیت پاتنیاژ و قایقرانی بادبانی در فصل زمستان که سطح دریاچه یخ می بندد. 4- قابلیت احداث پیست اسب سواری در امتداد ساحل دریاچه بصورت تور که در این زمینه دریاچه دارای شرایط مساعد توپوگرافیک جزء در قسمتی از سواحل غربی است . 5- قابلیت احداث پیست دوچرخه سواری در اطراف دریاچه 6- قابلیت احداث رستوران شناور در نزدیکی سواحل شمالی دریاچه با غذای اختصاصی ماهی قزل آلای تازه که از دریاچه صید می شود. 7- قابلیت هم پیوندی با توریسم طبیعت گردی که از مسیر ییلاقهای سوباتان و شکره دشت تالش وارد حوزه این دریاچه می شود و تقریباً اکثر آنان را مسافران خارجی تشکیل می دهند. 8- قابلیت مسیرهای پیاده روی و کوه پیمایی از مبدا دریاچه به ارتفاعات و کوههای اطراف بویژه صخره های نویی داش وقره گل . 9- قابلیت تورهای علمی برای آموزش دانشجویان و دانش آموزان ، بدلیل منشاء پیدایش دریاچه ویژگیهای لیمنوژیکی آب ، پوشش گیاهی . 10- قابلیت اکوتوریستی برای اقامتهای ییلاقی دریاچه نئور با وجود دارا بودن پتانسیلهای بسیار متنوع برای اکثر ساکنان استان ناشناخته مانده است و بجز آسفالت جاده خاکی آن اقدامی دیگری برای معرفی و استفاده بهینه از این پتانسیل ها برای جذب توریست بعمل نیامده است. برای بهره برداری بهینه از این پتانسیل ساخت و ساز موارد زیر ضروری است:1- تفرجگاه و تفریحگاه برای ساکنین اردبیل 2- تاسیسات پذیرایی و خدمات تفریخی برای مسافران آبدرمانی سرعین و دیگر آبهای معدنی نزدیک. 3- ارودگاه اقامتی ساده و ارزان قیمت و سازگار با طبیعت 4- تاسیسات و امکانات اقامتی و صیادی 5- اقامتگاه ییلاقی با اجزای وابسته به آن برای افرادیکه علاقمند به اقامت ییلاقی در این منطقه خوش آب و هوا هستند. دریاچه نئور در نگاه یک گردشگر گیاهان آبزی دریاچه ، انبوه آلاله های زرد و براق ، شقایق ها و زنبق های زرد و سیاه کنار دریاچه ، نگاه ها راتسخیر کرده اند و نمی گذارند گروه دل از دریاچه بکند ؛ پس درنگی دیگر . همگان در میان گل ها غرقه می شویم ، دوربین ها به کار می افتند . فضای آکنده از عطر آویشن ، چای کوهی و بوماداران ما را به آرامش و یگانه شدن با تمامی هستی فرا می خواند . آرام آرام بالا می رویم . در ارتفاع بالاتر ، دریاچه در چشم اندازی دورتر قرار می گیرد و دو چندان زیباتر ؛ حالا دیگر نئور زیر پایمان قرار گرفته است . به بهانه نوشیدن آب گوارای چشمه ای در فرادست ، بار دیگر نظری به گلزارهای وحشی نئور می اندازیم و با امید دیداری دیگر در بهاری دیگر ، با آن خداحافظی می کنیم . در گذر از نئور و بلندی های سبز البرز ، آلاچیق های کوچ نشینان و روستاهای ییلاقی را در پیش رو داریم . در شرق دریاچه اولین ییلاق چادر نشینان ترک زبان خلخالی دیده می شوند که همه ساله برای چرای دام هایشان کوچ عمودی می کنند . گورگور اوغلی ، در حد فاصل خلخال و تالش ، ییلاق بعدی است که در آن به سبب وجود چشمه سارها و پوشش گیاهی انبوه تر ، تراکم آلاچیق ها و چادرها بیشتر است. آرام آرام ییلاق ورزان با آبشاری بلند و زیبا و ییلاق گزنه هونی (چشمه گزنه ) با چشمه سارانی زلال پدیدار می شوند. گویش کوچ نشینان نیز رفته رفته از ترکی به تالشی دیگر گونه می شود . چادرنشینان با مشک های دوغ ، استکان های چای وقلب های با صفایشان پذیرایمان می شوند. نوای نی و آواز های تالشی به این میهمانی طبیعت ، رونقی دیگر می بخشند . قلب همه افراد گروه مالامال از صفای چادرنشینان و همدلی با آن ها می شود .گوسفندان آرمیده بر پهنه مراتع سبز ، سگ های هوشیاردرحفاظت از حریم چادرنشینان و گله ، پرچین های چوبی ، علف های بلند و شقایق های سرخ ودخترکان زیبای عشایر با لباس های رنگارنگ ، آدم را یاد نقاشی های دوره کودکی می اندازد . در میان دره ای سبز، پر از شقایق های درشت قرمز و آلاله های زرد ، برای صرف ناهار توقف می کنیم . از میان دره جویبارزلالی عبور می کند . آب خنک و گوارای چشمه، گروه را از بطری های آب درون کوله هایشان بی نیاز می کند منابع آبی دریاچه :   تا کنون منابع آبی مختلفی برای پرورش قزل آلا معرفی شده است که از آن جمله می توان از رودخانه،نهر،چشمه،قنات و چاه نام برد.  مناسب ترین منبع آبی برای پرورش قزل آلا،چشمه های سقوطی است چرا که تمیز و شفاف و پر اکسیژن است و آلودگی ندارد . و اما آب چاه اکسیژن پائینی دارد و قبل از مصرف باید هوادهی شود . آب رودخانه ها و نهرها در بعضی موارد حاوی آلودگی است که باید در مصرف آن احتیاط کرد.  چشمه ها: در برسی آب ابتدا باید منابع آب را شناخت . مهمترین منابع آبی که در کارگاه ها مورد استفاده قرار میگیرند چشمه ها هستند که چشمه ها دارای ویژگی های خاصی هستند . به عنوان مثال تغییرات درجه حرارت آن ها در طول سال در مظهر چشمه (c0 2-1±) هستند و تغییرات دبی کمی دارند ، دارای کدورت ، منابع آلودگی و یخبندان نیز نمی شوند . انواع چشمه ها : الف چشمه های سقوطی : که در آنها پس از این که آب از مظهر چشمه خارج می شود با شیب تندی به طرف پایین بستر حرکت می کند . چشمه های سقوطی در جهت شیب به سرعت حرکت می کنند و سفیدی رنگ آب به علت ورود بیش از حد هوا در داخل آب است . از ویژگی این چشمه ها ، بر خورد زیاد آب با هوا با سرعت زیاد می باشد که از نظر اکسیژن ، آب به حد اشباع می رسد . از طرفی چون سرعت جریان آب زیاد است مانع رسوب گذاری در طول بستر می شود . هم چنین گیاهان در بستر آن ها قدرت رویش ندارند. از این مظر چشمه های سقوطی یکی از با ارزش ترین چشمه ها است که از نمونه آن در ایران چشمه دشت ارژن است . ب- چشمه های حوضچه ای: در این موارد ، آب چشمه از گودالی در آمده و در جهت شیب به طرف پایین دست حرکت می کند . آب خیلی آرام از مظهر چشمه خارج شده و چندان نمی تواند اکسیژن در یافت کند . قابلیت رسوب گذاری داشته و از این لحاظ مواد غذایی و خاک و برگ در کف حوضچه رسوب می کند و اکسیژن موجود در آب مصرف می شود . گیاهان در این چشمه ها رشد خوبی دارند و این گیاهان تغییرات PH را در طول شبانه روز به وجود می آورند . این چشمه از دیدگاه مصرف آب در پرورش در درجه سوم اهمیت قرار دارد . چشمه آتشکده در استان فارس از این نمونه است . درجه حرارت در این چشمه حوضچه ای بین 15-5/14 درجه سانتیگراد است و از نظر درجه حرارت برای پرورش مناسب است . ج-چشمه های بینابینی : این نوع چشمه ها خصوصیات بینابینی دارند . در این نوع چشمه ها هم گیاه وجود دارد و آب حالت جریان ملایم دارد . بنابراین از دیدگاه پرورش ماهی در درجه دوم قرار دارد . نمونه معروف این چشمه ، چشمه دیمه و ده چشمه در استان جهار محال بختیاری ( که درجه ی حرارت آن نیز در طول سال تقریبا 10 درجه سانتی گراد می باشد ) است . در کنار آن نیز مزارع پرورش ماهی قزل آلا احداث شده است . د- چشمه های گسترده : این چشمه ها معمولا آب موقت دارند و مجرای خروجی مشخصی ندارند . مقدار آب آن ها کم است و از دیدگاه پرورش آبزیان اهمیتی ندارند . بزرگترین کارگاه های پرورش و تکثیر قزل آلا در کنار چشمه های سقوطی قرار دارند . 2-نهر و رود خانه ها : از نظر مشخصات هیدرولوژیکی دارای ویژگی های خاصی است : تغییرات دبی در آن ها زیاد است که این عامل مشکلی در کارگاه تکثیر محسوب می شود . از نظر اقتصادی حداقل دبی مطرح است . ویژگی دیگر تغییرات درجه حرارت است .مشکلات دیگر این است که همواره کارگاه متاثر از این است که رود خانه در چه وضعیتی قرار دارد . مثلا آلودگی رودخانه ها باعث از بین رفتن ماهی ها در کارگاه می شود . اگر در اطراف رودخانه سنگ های سخت آبرفتی وجود داشته باشد آن رودخانه برای پرورش قزل آلا مناسب نیست . رودخانه هلیل رود که در آن اتفاقا آب رودخانه نیز زیاد است اما رنگ آب رودخانه حالت خاصی دارد و آجری شکل است از این دسته محسوب می شود . اگر در رودخانه ای تغییرات دبی رود خانه زیاد باشد ، آن منطقه برای پرورش ماهی مناسب نیست چون احتمال سیلاب در این مناطق زیاد است و برای جلوگیری از سیلاب ها و جا به جایی بستر رودخانه ها ، بستر سازی ومهار کردن منابع آنها یکی از مهمترین روش ها است . سد ها ودریاچه ها : از نظر استفاده و از نظر ویژگی مانند آب های جاری (نهر ها ورودخانه ) است با این تفاوت که در سد ها و دریاچه ها نوسانات PH(به طرف قلیایی ) به ویژه در تابستان ها به علت فعالیت های فتو سنتزی گیاهان بیشتر است .مثلا اگر ورودی رودخانه ای که وارد  سد می شود دارای سنگ های تیز و زمخت باشد آن رودخانه برای تکثیر طبیعی ماهی مناسب نیست . در ضمن هر چقدر آب دارای رنگ آبی متمایل به سبز باشد دریاچه برای پرورش ماهی مناسب است . دریاچه نئور در نزدیگی اردبیل از بهترین دریاچه های ایران برای پرورش ماهیان قزل آلا است . آب های زیر زمینی : این آب ها از نظر مشخصات شبیه چشمه ها هستند و دارای اکسیژن کمی . مواد معلق و کدورت در آب وجود ندارد عیب کلی این قسمت ، پمپاژ آب است که کاری بس مشکل و گران است . در این آب ها ، پمپاژ کردن آب بسیار پر هزینه و کاری ریسکی است ، ریسک کردن از نظر منابع آب برای قزل آلا بسیار خطرناک است . آب های زیر زمینی از لحاظ یک  نواختی درجه حرارت اهمیت دارد . برای استفاده از آب های زیر زمینی کار مناسب در  پرورش قزل آلا استفاده از چاه های آرتزین است چون مقدار آب در این چاه ها قابل ملاحظه  است . رابطه میزان آب و تولید : رابطه بسیار نزدیکی میان این دو بر قرار است . در ازای ورودی یک لیتر آب در ثانیه 50 تا 120 کیلو گرم ماهی قزل آلا می توان در سال تولید کرد . اختلاف بین دو رقم 50 تا 120 به کیفیت آب بستگی دارد و هر چه کیفیت آب بهتر باشد رقم تولیدی بیشتر است . رابطه میان کیفیت و کمیت آب قابل جابه جایی است به این معنا که یک آب با کیفیت بالا  مقدار آن را می توان کم کرد ولی برای آب های با کیفیت پایین باید مقدار آب زیاد باشد . در درجه حرارت ثابت هر اندازه ماهی کوچک تر باشد تراکمش کمتر است چرا که نیاز اکسیژنی بچه ماهیان بیشتر است و میزان 02  محلول کاهش می یابد . معمولا قزل آلا بخشی از نیاز های معدنی خود را از محیط می گیرد و از این نظر آنهایی که دارای املاح بیشتری هستند ، مناسب ترند . آزادماهیان پرورشی در آب شور بسیار سریع رشد می کنند به طوری که ماهی را در آب شیرین پرورش داده و سپس مقدار آب شیرین را کم کرده و به مقدار آب شور اضافه کرده تا ماهی به شرایط دریا عادت کند.
دسته ها :
شنبه دوم 8 1388
استثناء ابلیس در بعضى آیات قرآن از جمع ملائکه این تصور را به وجود مى آورد که ابلیس از فرشتگان بوده و با توجه به عصیان و سرکشى او این اشکال به نظر مى رسد که چگونه از فرشته اى این گناهان کبیره ممکن است سر بزند ؟ ! آیات قرآن این مشکل را حل کرده مى گوید : کان من الجن ( ابلیس از طائفه جن بود ) آنها موجوداتى هستند از چشم ما پنهان و داراى عقل و شعور و خشم و شهوت . قرآن از یک سو مى گوید : ''جن را از شعله هاى مختلط آتش آفرید ''( سوره الرحمن آیه 15 ) . و از سوى دیگر هنگامى که ابلیس از سجده بر آدم سرپیچید منطقش این بود : مرا از آتش آفریدى و او را از خاک و آتش برتر از خاک است ( اعراف آیه12) . از این گذشته آیات قرآن براى ابلیس ذریه ( فرزندان ) قائل شده است ، در حالى که مى دانیم فرشتگان ذریه ندارند . ساختمان جوهره فرشتگان بخوبى گواهى مى دهد که ابلیس هرگز فرشته نبوده ولى از آنجا که در صف آنها قرار داشت و آنقدر پرستش خدا کرده بود که به مقام فرشتگان مقرب خدا تکیه زده بود مشمول خطاب آنها در مساله سجده بر آدم شده و سرپیچى او به صورت یک استثناء در آیات قرآن بیان گردیده اشت.در کتاب عیون الاخبار از امام رضا (ع) مى خوانیم : فرشتگان همگى معصومند و محفوظ از کفر و زشتیها به لطف پروردگار ، راوى حدیث مى گوید : به امام عرض کردم مگر ابلیس فرشته نبود ؟ فرمود : نه ، او از جن بود ، آیا سخن خدا را نشنیده اید که میفرماید :« و اذ قلنا للملائکة اسجدوا لادم فسجدوا الا ابلیس کان من الجن» . در حدیثى از امام صادق (ع) آمده است :«الملائکه لا یاکلون و لا یشربون و لا ینکحون ، و انما یعیشون بنسیم العرش» : ترجمه: ''فرشتگان نه غذا مى خورند و نه آب مى نوشند و نه ازدواج مى کنند ، آنها تنها با نسیم عرش زنده اند ! ؟'' آنها نه خواب دارند نه سستى و غفلت چنانکه على (علیه السلام) در حدیثى چنین . مى گوید : « لیس فیهم فترة ، و لا عندهم غفلة ، و لا فیهم معصیة ... لا یغشاهم نوم العیون و لا سهو العقول ، و لا فترة الابدان ، لم یسکنوا الاصلاب و لم تضمهم الارحام »: ترجمه:''در آنها نه سستى است ، و نه غفلت ، و نه عصیان ... خواب بر آنها چیره نمى گردد و عقل آنها گرفتار سهو و نسیان نمى شود ، بدن آنها به سستى نمى گراید ، و در صلب پدران و رحم مادران قرار نمى گیرند ''. آنها مقامات مختلف و مراتب متفاوت دارند ، بعضى همیشه در رکوعند و بعضى همیشه در سجودند . «ما منا الا له مقام معلوم و انا لنحن الصافون و انا لنحن المسبحون »: ترجمه: ''هر یک از ما مقام معلومى دارد ، ما همواره صف کشیده منتظر فرمان او هستیم و پیوسته تسبیح او مى گوئیم''  و همچنین قرآن کریم به صراحت مى‏فرماید: شیطان از نوع جن بود و از راه و رسم بندگى خدا خارج شد در جایى مى‏فرماید: ما جن را از آتش آفریدیم.و باز مى‏فرماید: شیطان گفت من بهتر از انسانم چون مرا از آتش خلق کردى و او را از گل.اینها همه دلیل آن است که شیطان جن است و از آتش آفریده شده است.اما درباره این که چرا در ماجراى سجود شیطان همراه با فرشتگان معرفى گشته است باید گفت این که قرآن فرمود: قلنا للملائکة اسجدوا لآدم فسجدوا الا ابلیس.این علامت تغلیب است یعنى اگر صد نفر از یک گروه در جایى باشند ولى در جمع آنها یک نفر غریبه باشد وقتى که صدا مى‏کنیم آن یک نفر را نیز همراه بقیه برمى‏شمریم. در فرهنگ محاوره این غلبه کثیر بر قلیل رایج است. شیطان به قدرى عبادت کرده بود که در جرگه فرشتگان و همراه آنان بود نه این که فرشته باشد.
دسته ها :
شنبه دوم 8 1388
کار و کوشش در اسلام مقدمه کار در اسلام عبادت و به منزله جهاد در راه خداست و در آیات قرآن کریم و روایات اسلامی بر این امر تاکید شده است.به طور کلى پدیده حیات بشرى به هر معنایى که در نظر بگیریم از فعالیت طبیعت آغاز مى‏شود و با کار انسانى در مجراى قوانین طبیعى ادامه پیدا مى‏کند ، و با اختلال ترکیب وجودى او که موجب خنثى‏شدن کار درباره او مى‏گردد ، رخت از سطح طبیعت برمى‏بندد . این جریان عمومى پدیده حیات آدمى از بدو حرکت او در روى زمین چه در حال انفرادى و چه در قلمرو جمعى ، از آن قانون پایدار ناشى مى‏شود . که موجود برین آن را وضع و تثبیت نموده است . احساس این اهمیت درباره کار ، یک پدیده تازه نیست . چنانکه توجه به ضرورت حیاتى استنشاق هوا و برخوردارى از اشعه خورشید ، مساوى عمر آدمى در این کره خاکى است . توجهات مشروح و آگاهى‏ها و اطلاعات مفصل درباره کار و وضع قوانین فراوان درباره آن و همچنین ارزیابى و کشف اهمیت‏هاى اجتماعى آن از آغاز صنایع دسته‏جمعى ، نمى‏تواند تاریخ گذشته بشرى را به بى‏اعتنائى و چشم‏پوشى درباره کار متهم به‏سازد . انسانى که معناى حیات را درک کند و ضرورت تلاش را در دریاها و خشکیها ، در جنگلها و قله‏هاى صعب العبور کوهها دریافت کند ، اهمیت کار را هم شناخته است . آثار تجسم‏یافته از کار بشرى و کتیبه‏ها و تألیفات باستانى همه و همه شاهد گویاى درک اهمیت کار براى حیات بشرى مى‏باشد . نکته‏اى که قابل توجه است و به نظر ما مى‏تواند روشنگر علت بى‏ارزش نمودن کار در گذشته بوده باشد ، پدیده قدرت‏هاى متنوع است که کار و انجام دهنده کار را مملوک یا مانند مملوک خود تلقى کرده است . هیچ جامعه بشرى حتى در قدیمى‏ترین دورانهاى تاریخ دیده نمى‏شود که کار در متن زندگى آن نبوده باشد . آنچه که مهم است این است که قدرتهائى که غیر قابل مهار بودند ، با تسلط مطلقى که بر ناتوانان داشته‏اند ، نه تنها کار آنان را بلکه حتى هستى آنان را هم در اختیار خود مى‏دیدند ، لذا یک اراده از آنان کافى بوده است که هر کارى که بخواهند و امکان داشته باشد به وجود بیاید . چنانکه یک اراده جزئى براى جابجا کردن یک برگ ناچیز کفایت مى‏نماید . و این قاعده کلى است که هر موضوعى که تحت سلطه مطلقه « خود طبیعى » آدمى قرار گرفت ، اهمیت و ارزش خود را از دست میدهد . در دورانهاى متوسط یا در بعضى از جوامع پیشرفته‏تر که طبقات اجتماعى تا حدودى مشخص مى‏گردند ، کار فکرى ، هنرى و مدیریت بجاى آنکه به اهمیت و ارزش خود قناعت نماید ، سایر انواع کار را از اهمیت مى‏اندازد ، یعنى بااهمیت تلقى نمى‏گردند . این رفتار هم دلیل آن نیست که مردم دورانهاى گذشته ضرورت حیاتى کار بطور عموم را درک نمى‏کردند ، بلکه چنانکه مى‏بینیم فرهنگ مردم را چنان مى‏ساختند که کار عضلانى و سایر تلاشها به عنوان یک پدیده جبرى که مردم باید انجام بدهند ، تلقى مى‏گشت و مى‏بایست آنان این جریان جبرى را به‏پذیرند و ضمنا زنده هم بمانند این بوده است عامل عقب‏ماندگى جوامع از فهم اصول و ارزشهاى کار انسانى .  پس از این مقدمه ، مى‏پردازیم به توضیح و تفسیر ارزش انسانى کار در اسلام .      ارزش انسانى کار و کوشش در اسلام در اسلام به مسئله کار و کوشش اهمیت بسیار داده شده و یکی از ارکان بزرگ سعادت بشر، در این جهان و جهان آینده بشمار آمده است. قرآن کریم در متجاوز از هشتاد آیه، شرط سعادت و نیکبختی انسان و دست یافتن او به بهشت را دو چیز میداند: 1ـ ایمان. 2ـ کار شایسته ((عمل صالح)). دانشمندان در تعریف کار سخنانی گفته اند ولی عرف مردم کار را چنین تعریف میکنند؛ کار عبارت از هر چیزی است که احتیاج بصرف وقت و تحمّل زحمت برای نیل بمقصد و هدفی داشته باشد. بنابراین هر عملی که برای رسیدن به هدفی از انسان سر زند عرف آنرا کار می نامد. مهندسی که برای تهیه نقشه ساختمانی خطوطی روی کاغذ ترسیم میکند، او هم کار می کند. نقّاشی که با صرف وقت و استمداد از فکر خود، مناظری از طبیعت در روی تابلوئی منعکس می کند او هم کاری انجام می دهد، نگهبانی که کنار خیابان برابر ساختمانی ایستاده و فقط نگاه و مراقبت میکند، او نیز بکاری مشغول است. این قبیل افراد را جامعه بیکار نمی خواند و همه این اعمال را کار می داند اما کسی را که بدون داشتن هدف و مقصدی در پیاده رو خیابان قدم میزند یا کسی را که قلم بدست گرفته و بدون هدف، کاغذی را خط خط می کند، بیکار می نامد، و این قدم زدنهای تفریحی و خط کشی های تفنّنی را کار نمی شناسد. با توجه به مثالهای بالا، دانسته میشود که جامعه، کار را منحصر به فعالیت های جسمی و تلاشهای مادی نمی داند. مثلا کسیکه در دادگاه به یک واقعیّتی اعتراف کند که به خودش زبان وارد شود ولی حقّی به صاحبش برسد، جامعه می گوید کار بزرگی کرده است. استادی که برای دانشجویان تدریس می کند، یا خطیب و واعظی که برای ارشاد مردم سخنرانی میکند، فقط حرف می زند، اما جامعه او را بیکار نمی داند بلکه این تدریس و سخنرانی را کاری ارزنده به حساب می آورد. در سخنان رهبران عالیقدر اسلام آنقدر بکار و کوشش توصیه و تاکید شده است که بالاتر از آن ممکن نیست. علی بن موسی الرضا هشتمین پیشوای اسلام کار را از جهاد در راه خدا بالاتر می‌داند و مىگوید: پاداش و اجر کسی که برای تامین مخارج زندگی خود و عائله اش تلاش و کوشش می کند و روزی خود را از فضل خداوند، در پرتو کار و کوشش می جوید، از پاداش کسی که در راه خدا جهاد می کند، بیشتر است. اسلام، با سستی و تنبلی و بیکاری، جداً مبارزه کرده و بیکاری را عامل بدبختی و سیه روزی می داند. امام ششم، حضرت صادق علیه السلام، از حال عمر بن مسلم پرسش فرمود. بعرض رساندند که او کمر به عبادت بسته و دست از کار و تجارت کشیده و تمام ساعات خود را به عبادت می گذراند. امام علیه اسلام از این خبر، ناراحت شد و فرمود: وای بر او آیا نمی داند که هر کس دنبال کار نرود دعایش در پیشگاه خداوند مستجاب نمی شود؟! سپس امام اینطور به سخن خود ادامه داد: جمعی از اصحاب رسول خدا (ص) وقتی این آیه را شنیدند که: و من یتق الله یجعل له محرجا و یرزقه مِن حیث لا یحتسب ((سوره طلاق آیه دوم)) کسی که تقوی و پرهیزکاری پیشه کند خدا دری بروی او می گشاید و روزی او را از جائیکه گمان نداشته می رساند. دست از کار و کوشش برداشتند و در بروی خود بستند و به عبادت پرداختند و با خود گفتند دیگر احتیاجی به کسب و کار نداریم. رسول خدا از عمل آنها اطلاع یافت و باحضار آنان فرمان داد چون حاضر شدند فرمود چرا از کار و کوشش دست کشیده اید و تنها به عبادت اکتفا کرده اید؟! گفتند خداوند ضامن شده روزی ما را بدهد ما هم از کار صرف نظر کردیم و به عبادت پرداختیم. رسول اکرم (ص) آنها را توبیخ و سرزنش کرد و فرمود: هر کس چنین روشی در پیش گیرد و از فعالیت و کار، شانه خالی کند دعایش مستجاب نخواهد شد. بر شما لازم است کار کنید و روزی خود را در سایه تلاش و کوشش با استمداد از ذات لایزال خداوند بدست آورید. در بیانی دیگر پیامبر اسلام فرمود: ان اطیب ما اکل الرجل من کسبه ((الراعی و الرعیه)) پاکیزه ترین غذائی که انسان می خورد غذائی است که با کار و کوشش خودش بدست آورده باشد. با اینکه اسلام عبادت و توجه به خداوند و عرض عبودیّت در پیشگاه او را جزء وظایف قطعی و اجتناب ناپذیر هر فردی می داند، با این روش که کسی تمام وقت خود را صرف عبادت کند و از کوشش های لازم امتناع ورزد سخت مخالف است. علاء بن زیاد حارثی یکی از سرداران متمکّن علی علیه السلام بیمار بود روزی آن حضرت به عبادتش رفت خانه او مجلل و وسیع بود. علی(ع) به او فرمود: چه خوب بود چنین خانه‌ای در سرای آخرت میداشتی که ابدی و جاودان در اختیار تو بود. حالا هم اگر در این خانه، مستمندان و بیچارگان را مهمان کنی و خویشان خود را پذیرائی و اکرام نمائی و حقوق واجب خداوندی را به صاحبانش برسانی، خداوند چنین خانه ای در سرای آخرت هم به تو ارزانی خواهد داشت. علاء بن زیاد در حالیکه قیافه ی شخصی مطیع به خود گرفته و نسبت به دستورات امام علیه السلام اظهار انقیاد می کرد گفت: یا امیرالمومنین! از روش برادرم عاصم بن زیاد به شما شکوه می کنم. امام پرسید: مگر او چه کرده است؟! گفت: او جامه ای کهنه و ژنده پوشیده و دست از کار و فعالیت و امور زندگی کشیده و به عبادت پرداخته است. امام فرمود: او را نزد من آورید. وقتی عاصم بن زیاد حاضر شد، به او فرمود: ای دشمن جان خویش! شیطان، ترا به حیرت و سرگردانی کشانیده است. چرا به زن و فرزندت رحم نکردی و این راه غلط را در پیش گرفتی؟! آیا تو فکر میکنی که خداوند، نعمتهای پاکیزه خود را بر تو حلال کرده ولی دوست ندارد که تو از آن استفاده کنی! عاصم گفت یا امیرالمومنین! من در پوشیدن لباس زبر و خشن و استفاده از خوراکی های سخت، از شما پیروی کرده ام. امام فرمود: وای بر تو! من مانند تو نیستم و تو وظیفه ای همچون وظیفه من نداری. خداوند بر پیشوایان و امامان بر حق، واجب کرده که زندگی خود را با زندگی طبقات ضعیف و فقیر، مساوی قرار دهند، تا فقر و تهی دستی، فقیران را ناراحت و پریشان حال نسازد. با توجه به داستان فوق، بر ما روشن می‌شود که هر مسلمانی، در هر شرایطی باشد، اگر چه از نظر مادی، متمکن و بی نیاز باشد، حق ندارد از کار و کوشش دست بکشد و وجودش در جامعه بی اثر گردد.  نظام مناسبات کار در اسلام  از مـوضـوعـات و مقـولاتـی کـه در فــرهـنــگ کــار، شـایـان تـوجـه و اعـتـنـا مــی‌بــاشـد، دستـورالعملهـا و قـواعـدی است که به منظور تنظیم صحیح و دقیق مـنـاسـبـات حـاکم بـر کـار بـیـان گردیده است.آنـگـاه کـه عـده‌ای از افراد با هدف نیل به مقصود و ایده‌ای مشترک، فعالیتی را آغاز می‌نمایند، جهت حفظ و ارتقای کـارآیی سازمان یا نهاد، ضروری به نظر می‌آید که اصل کنترل و نظارت را بپذیرند و مـدبـرانـه آن نـظـام مـورد نـظر خویش عملیاتی سازند. ‌ ‌این قاعده در هر شکلی از اشکال بــرنــامــه‌ریــزی، فـعـالـیـت اجـتـمـاعـی موضوعیت  ومصداق دارد. عدم اهتمام بـه ایـن اصـل اساسی، کارآیی و بازدهی ســازمــان را در هــر مـرتبـه‌ای از مـراتـب اجـتـمـاعـی، دچار اختلال و نابسامانی خواهد ساخت. اگر چه نظام نظارتی در نـظـام‌هـای مـختلف مدیریتی عمدتا بر مدار عدم اطمینان و فقدان اعتماد و نیز نظارت از بالا به پایین دور می‌زند،لکن ایــن نــظــام در بـیـنــش اسـلامـی دارای ممیـزات و ویـژگیهای خاصی است که آن را از نظام‌های مشابه در مکاتب دیگر ممتـاز و متمـایـز مـی‌سـازد، شـایـد بتوان گفت نخستین ومهمترین ممیزه نظارتی در فرهنگ اسلام، عمومیت و همگانی بودن آن است همه آحاد جامعه و تمام مرتبطان در یک نهاد و‌سازمان. نسبت به آنـچه که در آن می‌گذرد، دارای تعهد و مـسـئـولیت هستند. مسئولیت عمومی افراد جدای از مسئولیت ویژه و متناسب با منزلت شغلی، به میزان یکسانی قرار دارد. ‌ ‌درقـرآن کـریم بـهـترین استشهاد و استناد در این خصوص آیه <المومنون و الـمـومـنـات بـعـضهم اولیا بعض...> اسـت هـمـچـنـان کـه حدیث گرانبهای پـیــامـبــر اکــرم(ص) در ایــن رابــطـه کـه مـی‌فرماید: <کلکم راع و کلکم مسئول عــن رعیتـه> جهـت اثبـات ایـن مـدعـا کـفایت می‌کند. شاخصه دیگر نظارت در آمـوزه‌هـای دیـنـی،درونی و وجدانی سـاخـتـن آن مـی‌بـاشـد. در تـفکر دینی مـکـانـیسم‌های گوناگونی طراحی شده اسـت تـا مـهـمترین ناظر هر انسانی در درون او تعبیه شود و آن همانا نفس لوامه اسـت تـا از ایـن طـریـق یـک مـسلـمـان مسئول، نیازی به کنترل دیگران و عوامل خـارجـی نـداشتـه بـاشد. برای یک فرد معتقـد و متعهـد، پـذیـرش مسئولیت و قبـول کار به عنوان امانتی تلقی می‌گردد که همه توان او می‌بایست صرف انجام آن شود.امام علی(ع) در سفارشهای خود به مالک اشتر متذکر می‌شود که بر کار افراد مراقبانی بگمارد که وفا پیشه باشند. طـبـیـعـتــا خــود ایــن افــراد الــزامـا می‌بایست انسانهایی متخلق به اخلاق الـهــی و بـرکنـار از هـواهـای نفسـانـی و تـمـایـلات درونی باشند. در عین حال لـزومـا بـایـد بـر معیارهای ضروری برای اداره صـحـیـح سازمان یا جامعه آگاهی داشـتـه و در قـضـاوت خـود گرفتارخطا نشوند.در نـتـیـجـه ایـن افـراد کـه در مـقام وظـیـفـه و تـکلـیـف بـر اعـمـال دیـگران نـظـارت دارنـد، قـطـعـا لازم اسـت تـا از تـواناییها و صلاحیت‌های والا بهره مند باشند تا در محک زدن و ارزیابی کارنامه و عملکـرد سـایـریـن بـه تنـگ نـظری و اشـتـبــاه نــرونــد. دوره کـوتـاه حکـومـت امـیـرمـومـنان علی(ع) گویای اثربخشی مفید و کارآمدی عینی این نوع از نظارت عـمـومـی وهـمـگـانـی است بطوری که ایـشـان تمامی کارهاو رفتارهای عمال و کـارگـزارانـش در نـقـاط مختلف قلمرو حـکـومـت اسـلامـی تحت نظر داشت مـلامـت و نـکـوهش حاکم بصره به نام عـثـمان بن حنیف به خاطر شرکت در یـک مـیـهـمـانـی مـجلل نمونه‌ای از این مسئله می‌باشد.چنان که منذربن جارودعبدی را به علـت خـویشـاوند سالاری و تبارگرایی عــزل نـمـوده بـه زیـاد بـن امیـه بـه دلیـل بدرفتاری و خشونت با بیچارگان و بیوه زنان هشدار می‌دهد. آنچه که در این رابـطـه شـایـان تـوجـه و شـایـسته عبرت پـذیـری اسـت آنـکـه بـا وجـود تـمـامـی اشـتـغــالات مـتــراکـم و دغــدغــه‌هـای مـختلف لحظه‌ای از نظارت و مراقبت بـر کـارگـزارانـش غـافل نمی‌شود و هیچ عـملـی از اعمال آنهااز چشم تیزبین او پـنـهـان نمی‌ماند. و در این میان برای او دوری و نـزدیـکـی محبت محور فرقی نـدارد. هـمـانـطـور کـه کـمیل بن زیاد از صـحـابـی محبوب خویش را به خاطر اهـمـال در جلـوگـیـری از سـپـاهی که از قلـمـرو تـحـت حکومتش می‌گذشت، سرزنش کرد.استفاده به موقع و به جااز روشها و مـکـانـیـسم‌هـای تـشویق و تنبیه نیز در ارتـقای کارآمدی و افزایش بازدهی یک سـازمـان مـوثـر اسـت. در هـر مـنـطـقـی شــایستگـی یـک فـرد کـوشـا، جـدی و درسـت کردار برای تشویق و استحقاق یـک فـرد خـطـاکـار و اهمال کننده برای تنبیه پذیرفته شده است. ‌ ‌در ایـنـجـا خالی از لطف نخواهد بود تا به بیان مقایسه و نتیجتا تفاوت میان تـفکـراستبـدادی و مکتـب اسلام اشـاره نـمـایـیم. در تـفـکـر اسـتـبدادی مقوله و روش تنبیه همواره غلبه دارد. چرا که در ایـن مـنطق تصور بر این است که آنکه کارش را به نیکویی و دقت انجام داده در واقع به وظیفه‌اش عمل نموده است. لذا بـیـشـتـر بـه دنـبـال قصور و تقصیر افراد می‌باشد تا با محور قرار دادن عیب یابی از روشهای قاطع و سخت تنبیه استفاده شـود. درحـالـی کـه در تـفکر اسلامی‌ ‌، اولـویـت و اهـمـیـت بـا تـشـویـق بوده و اسـتـفـاده از تـنـبـیـه در مـوارد نادر مجاز شمرده شده است. بدیهی می‌نماید اگر نـیـکوکار و درست کردار مورد تکریم و تشویق قرار نگیرد و بدکار و زشت کردار مـورد تنبیه و تقبیح واقع نشود، به مرور زمـان و بـه تـدریج، ارزش نیکی و بدی یـکـسـان خواهد شد و اختلالی جبران نـاپذیر در نظام ارزشی جامعه به وجود خـواهـد آمـد. در سـیره نبوی(ص) موارد مـتـعـددی از پـرهـیـز ایـشـان در استفاده افراط گونه و یا تفریط منشانه از این روش بدست می‌آید. ‌ ‌ایـشـان از تـحـسـیـن و تقویت کار حتی کوچک و حقیر، دریغ نمی‌فرمود و کـار زشت را ولو ناچیز و اندک تقبیح می‌کرد. آن حضرت حتی از کمترین کار مردم هم غافل نمی‌شد.علـی بـن ابیـطـالـب(ع) ایجاد نظام نــظــارتــی وتـشــویــق نیکـوکـار و تنبیـه خـطـاکـار را زمـیـنـه‌ساز دلگرمی مردم و خـوشـبـیـنـی آنـان نـسـبت به حکومت دانسته است. ‌ ‌نـکته در خور توجه در آموزه‌های پیامبراسلام(ص) و توصیه‌های امام علی (ع)، تاکید و اهتمام بر تشویش بیش از تـنـبـیـه مـی‌بـاشـد. ایـن موضوع تاثیرات روانـی و اجـتـمـاعـی فـراوانی در ارتقای کارآمدی افراد و افزایش بازدهی سازمان دارد. زیــرا ضـمـن آنـکـه در هـر فـردی رغبـت و انگیـزه عمـل بـر مبنای اصول امــانـت داری و وجـدان کـاری بـوجـود می‌آورد، نوعی از هشدار و انذار درونی رادر بــازداشـتـن او از خـطـا و اشـتـبـاه و سنجش عاقبت آن ایجاد می‌نماید. ‌ ‌ بررسی ساختار کار در نظام اسلامی نقش دولت در ایجاد شغلدولتها و حکومت هایی که در طول تاریخ در ایران به وجود آمده اند متناسب با قدرت و وسعت حکومت دارای تشکیلات بوده و از وجود افراد مشخص و معینی جهت انجام امور گوناگون استفاده نموده اند به نحوی که در سیر تاریخ به طبقه بندی خام و کلی نظیر موبدان، کشاورزان، بازرگانان و جنگجویان روبرو می شویم .شغل و کار در تشکیلات نظام اداری از مهمترین مباحثی است که همواره با دیگر ابعاد نظام اداری همچون: آموزش، انتصاب، ارزشیابی و پرداخت حقوق و دستمزد در ارتباط بوده و می تواند نقش اساسی و مؤثری در پیشبرد طرحها و برنامه های نظام اداری ایفا نماید.از طرف دیگر با توجه به پیوستگی بین شغل و شاغل در سازمانهای دولتی و غیردولتی می توان گفت:شغل عبارت است از مجموعه اعمال و فعالیت هایی که هر فرد در زندگی به منظور تأمین یک رشته اهداف مادی و معنوی به طور مداوم در پیش می گیرد که این تعریف در مشاغل دولتی هم صادق است زیرا شغل دولتی در واقع مجموعه اعمال و رفتاری است که از طرف دولت به عهده شاغل واگذار می گردد.بیان معنی و مفهوم شغلشغل در لغت به معنی به کار و داشتن، کسب و کار، حرفه و کاری که شخص در زندگی برای خود انتخاب کرده است.شغل در دو معنی عام و خاص به کار می رود:معنی عام: عبارت است از آن چیزی که مایه مشغولیت انسان می شود خواه در اعمال دنیوی باشد یا اخروی.معنی خاص: عبارت است از نوع کار و حرفه ای که انسان در زندگی برای خود انتخاب کرده است اعم از یدی، فکری، احساسی و عاطفی.ارزش و جایگاه کار در اسلام: در مکتب حیات بخش اسلام کار و شغل دارای ارزش و اهمیت ویژه ای بوده و از هر فردی به اندازه وسع و توانایی اش خواسته شده که به منظور رفع نیازهای زندگانی و همچنین نیازمندی های جامعه اش در جهت کسب و کار سودمند که شارع مقدس اسلام آنرا پذیرفته باشد تلاش کند.نقش دولت در ایجاد کار و شغل: بشر موجودی است اجتماعی و نیازمند، پس بناچار می بایست جهت رفع نیازمندی اعم مادی و معنوی از شغل و حرفه ای برخوردار باشد تا هم بتواند نیازمندی زندگی خود را برطرف سازد و هم در رشد و خودکفایی جامعه مثمر ثمر واقع شود و در این راستا دولت وظیفه دارد وسایل و امکانات لازم کار را در اختیار صاحبان حرفه و مشاغل قرار دهد تا هر کسی به میزان توانایی و نوع استعدادش کار و شغل مورد علاقه خود را انتخاب نماید خواه ایجاد این برنامه ها در ارتباط با مشاغل دولتی و یا غیردولتی باشد. بهر صورت بر دولت است در ارتباط با این امر مهم و حیاتی چاره اندیشی کند تا از بین رفتن نیروی خلاق و فعال جامعه ممانعت به عمل آید زیرا کار و شغل می تواند در به حرکت درآوردن چرخهای اقتصادی و دیگر ابعاد مانند بعد فرهنگی و اجتماعی و اخلاقی و تحکیم پایه های اساسی جامعه نقش بسزایی را ایفا نماید. در اصل چهل و سوم قانون اساسی بند دوم آمده است: تأمین شرایط و امکانات کار به منظور رسیدن به اشتغال کامل و قرار دادن وسایل کار در اختیار همه کسانی که قادر به کارند ولی وسایل کار در اختیار ندارند «در شکل شرکت تعاونی، از راه وام بدون بهره یا هر راه مشروع دیگر» که نه به تمرکز و تداول ثروت در دست افراد و گروه خاصی منتهی شود و نه دولت را به صورت یک کارفرمای بزرگ مطلق درآورد ، وظیفه دولت است .این اقدام باید با رعایت ضرورت های حاکم بر برنامه ریزی عمومی اقتصاد کشور در هر یک از مراحل رشد صورت گیرد و در بند نهم همین اصل بر افزایش تولیدات کشاورزی، دامی و صنعتی که نیازهای عمومی را تأمین کند و کشور را به مرحله خودکفایی برساند و از وابستگی برهاند تاکید نموده است. ساختار نهایی شغل در ساختار نهایی شغل پاسخ به سؤالات زیر اطلاعات مورد نیاز را برای تجزیه شغل تأمین می کند:1- چه کاری انجام می شود؟با مشخص شدن نوع و ماهیت کار، فعالیت های مکرر جسمی لازم برای کار تعیین می شود ممکن است کارمند به طرح ریزی یا محاسبه ذهنی بپردازد و یا عملیات دیگران را رهبری، هدایت و کنترل کند یا کوشش او صورت فیزیکی داشته باشد مانند کارگری که مواد را جابجا می کند و اشیا را در محلی روی هم قرار می دهد که این کار موجب کاهش قوای بدنی و ایجاد خستگی می شود.در بعضی موارد مستخدمان برای انجام وظایف و تکالیف سازمانی همزمان از قوای ذهنی و بدنی خود استفاده می کنند.2- کار چطور انجام می شود؟نحوه انجام دادن کار و شیوه استفاده از ابزار و وسایل برای انجام دادن کار مشخص می گردد3- چرا کار انجام می گیرد؟تعیین چگونگی و علت انجام دادن کار است و ارتباط وظایف و ترکیب آنها را معین می کند، افراد برای اینکه کار را به نحو مطلوب انجام دهند لازم است آگاهی از اشتباهات و جلوگیری از آنها و به کاربردن روشهای تازه و منطقی را مدنظر قرارداده زیرا عدم آگاهی از اشتباهات موجب تکرار و درنهایت خسارات مادی و معنوی در بر خواهدداشت.4- انجام دادن کار نیاز به چه مهارتهایی دارد؟دراین قسمت متوجه خواهیم شد که امر تخصص مورد نظر بوده و میزان سهولت و دشواری وظایف و مسئولیتهای مربوط به شغل از لحاظ فکری، جسمی و فیزیکی مشخص می شود.شرایط احراز مشاغل دولتیتصدی مشاغل دولتی یا به عبارت دیگر افتخار کارگزاری در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران برای هر فردی میسر نیست بلکه متصدیان مشاغل دولتی از یک سلسله شرایط و خصوصیات باید برخوردار باشند تا بتوانند از عهده وظایف و تکالیف محوله به نحو مطلوب برآیند.شرایط و ضوابط احراز مشاغل دولتیشرایط عام:1- تعهد به اسلام2- تخلق به اخلاق اسلامی 3- لیاقت و شایستگیشرایط خاص: 1- تخصص و کارایی2- تجربه و مهارت3- توانایی جسمی و قدرت روحیشرایط عام:1- تعهد: یکی از برجسته ترین شرایط در احراز مشاغل دولتی تعهد و اعتقاد داشتن به نظام اسلامی است. بنابراین شرط تعهد و اعتقاد به مبانی اسلام در همه حالات و مراحل دستیابی به مشاغل دولتی از بالاترین تا پایین ترین امری ضروری است.2- تخلق به اخلاق اسلامی: اخلاق اسلامی در حقیقت نموداری از مراتب ایمانی و اعتقادی درونی افراد که در ارتباط با تعهد می باشد نشان می دهد پیامبر عظیم الشأن اسلام حضرت محمد(ص) می فرماید:کامل ترین مومنین، ازلحاظ ایمان نیکوترین آنها از لحاظ خلق است. ازطرفی ایجاد شغل همانند پیاده نمودن و تحقق ارزشهای اسلامی در راستای ارائه خدمت به جامعه اسلامی می باشد.3- لیاقت و شایستگی: ازدیگر شرایط احراز مشاغل لیاقت و شایستگی است که هر فرد شاغل به تناسب نوع شغل که به وی محول می گردد باید از این ویژگی بهره مند بوده زیرا ممکن است فردی ازلحاظ ایمان و اعتقادات و رعایت اصول و موازین اخلاقی واجد صلاحیت بوده اما از نظر لیاقت و شایستگی همچون رشد فکری و درک مسائل سیاسی و اجتماعی و نیز نحوه برخورد با مشکلات و نارساییها قدرت توان انجام کار را به طور شایسته که مدنظر می باشد نداشته باشد. زیرا مقامات و مناسب اجتماعی فقط وفقط در گرو لیاقت و شایستگی است و هرگز سن مانع از آن نیست که در صورت شایستگی، جوان مقام و منصب اجتماعی را بدست نیاورد که نمونه بارز آن انتصاب اسامه به فرماندهی لشکر که او هم جوانی کم سن و سال بود و این امر خود گواه زنده و قابل توجهی می باشد.شرایط خاص1- تخصص و کارایی: تخصص و کاردانی از مهمترین و با اهمیت ترین خصوصیات است که باید هر شاغلی از آن برخوردار بوده تا بتواند از عهده انجام دادن شغلی که به وی محول شده است به نحو احسن برآید زیرا کسی که با علم و آگاهی کاری را شروع می کند نه تنها بر میزان کارایی خویشتن می افزاید بلکه از مسائل دیگری که برای خود و برای جامعه زیانبار است جلوگیری می نماید، این خود در مقوله اثربخشی که از مباحث کلیدی بهره وری سازمانهاست قابل تأمل می باشد. فرهنگ کار در اسلام کار چه جایگاهی در مبانی دینی و اعتقادی ما دارد؟ آیا فرهنگ موجود کار در جامعه ما با فرهنگ دینی و ملیمان هماهنگ و همخواناست؟ آیا دین اسلام ما را به کار و کوشش و تلاش دعوت کرده است یا به تن پروری؟ حقیقت این است که هم فرهنگ دینی ما و هم فرهنگ ملی مامشوق کار و کوشش است و فرهنگ کار فعلی ما با باورهای دینی و ملی متضاد است. پیامبرعظیم الشان اسلام حضرت محمد مصطفی (ص)دست کارگر را میبوسید و از افراد بیکار و تنبل خشنود و راضی نبود و همواره در کارکردن ازدیگران پیش میگرفت، اما وضعیت امروز جامعه ما به جایی رسیده است که کار کردن عیب است وبچه های کارگران و کشاورزان ترجیح میدهند که عنوان کار پدر خود را جایی اعلام نکنند. این درشرایطی است که سایر ملتها به خصوص ملتهای اروپایی و مردم غیرمسلمان جهان بهشدت برای کار ارزش قائل هستند و در کار وکوشش و عمل به دستورات و توصیه های قرآن مجید و روایات پیامبر (ص) و ائمه اطهار (ع) درزمینه کار از ما پیشی گرفته اند.   جایگاه فرهنگ کار در اسلام  یکی از موضوع هایی که همیشه مورد تاکید دین اسلام قرار گرفته، بحث کار و کوشش و پرهیزاز بطالت و مبنا قرار دادن کار برای شکوفایی استعدادهای انسان و تربیت اوست و این امر هم در قرآن و هم در سنت قابل مشاهده است.مرحوم استاد مرتضی مطهری در کتاب تعلیم وتربیت در اسلام، یکی از بهترین راههای تربیت افراد را کار میداند و حدیث شریفی از نبی اکرم(ص) نقل میکند که (النفس ان لم تشغله شغلک) یعنی اگر تو خودت را متوجه کاری نکنی، نفس تورا مشغول به خودش میکند. بنابراین از نظرمبنایی، ما آموزه های گرانبهایی درباره کار داریم که متاسفانه مانند بسیاری از آموزههای دیگر دینی ما در کتابخانه ها مضبوط و کمتر در میدان عمل به آن توجه شده است. در قرآن مجید، آیات زیادی درباره ارزش کار و تاکید بر عمل صالح وجود دارد. قرآن به شدت انسان را از حرف زدنهای بی عمل منع و همواره تاکید میکند که فضل خدا نصیب کسانی خواهد شد که اهل جهد وکوشش و تلاش باشند. در آیات ۳۹ تا ۴۱ سوره نجم آمده است: و این که برای انسان بهره ای جزسعی و کوشش او نیست و سعی او به زودی دیده میشود و سپس به او جزای کافی داده خواهدشد. در یکی دیگر از آیات آمده است: آن کسیکه سرای آخرت را بطلبد و سعی و کوشش خود رابرای آن انجام دهد، در حالی که ایمان داشته باشد، سعی و تلاش او پاداش داده خواهد شد. (سوره اسراء، آیه ۱۹) براساس یکی دیگر از آیات قرآن، هر کسی مسئول کاری است، که انجام داده و باید عکس العمل آن را چه خوب و چه بد پذیرا باشد.در آیه ۳۸ سوره مدثر به صراحت این موضوع مطرح شده است که هر کسی در گرو اعمال خویش است. آیه ۹۷ سوره نحل بیانگر این مطلب است که هر کس عمل صالح کند، خواه مرد باشد، خواه زن، به او حیات پاکیزه میبخشیم وپاداش آنها را به بهترین اعمالی که انجام داده اند، خواهیم داد.   ارزش کار در سنت  در روایات است وقتی که پیغمبر اکرم (ص) ازجنگ تبوک برمیگشتند،(سعد) یکی از انصار به استقبال ایشان آمد و با وی مصافحه کرد. حضرت دیدند که دستهای او زبر و خشن شده و پینه بسته است، از وی سوال فرمودند چه کار کردی که دستهایت این قدر خشن شده است؟ سعدعرض کرد یا رسولا... زیاد بیل زده ام. چون مجبور بودم برای نان زن و بچه ام کار کنم.حضرت دستهای سعد را گرفتند و بوسیدند وفرمودند: این دستی است که در آتش نخواهدسوخت. نظیر این مطالب در زندگی پیامبر و ائمهاطهار زیاد است. این نشان میدهد که کار وکارگری در نزد اولیا خدا چقدر ارزش و عظمت دارد.   حضرت رسول اکرم (ص) :کسی که برای تامین زندگی خانوادهاش زحمت میکشد،همچون کسی است که در راه خدا جهاد میکند -بر امت خویش، بیش از هر چیز از شکم پرستی وپرخوابی و بیکاری بیمناکم - از رحمت خدا دوراست هر کس که بار زندگی خویش را به روی دوش مردم افکند - خداوند متعال دوست داردهنگامی که یکی از شما مسلمانان کاری را انجاممیدهد با دقت لازم کارش را ارائه دهد - آنکس که از زحمت و تلاش و دسترنج خویش خورد، در روز قیامت مثل برق از پل صراط میگذرد.   حضرت علی (ع): برترین کار آن است که رضای خدا در آن خواسته شود - انسان مومن همیشه اوقات مشغول کار است - کسی که کار کند،نیرویش افزون گردد. روزیها دارای وسیعه وسببی هستند، بنابراین در به دست آوردن روزی،به روش خوب و پسندیده عمل کنید و نیکویی رابکار برید - خداوند انسان دارای شغل و حرفه که امانتدار باشد را دوست میدارد - بر شما باد که دست از کار و تلاش برندارید چه در حال نشاط وچه در حال کسالت - به وسیله کار و کوشش، ثواب و پاداش بدست میآید نه با کسالت و تنبلی به وسیله کارهای شایسته و نیک، درجات وارزشهای انسانها بالا میرود - عمل و کارمعرف انسان مومن است - هیچ کس از شما در راه خدا شب را به صبح نرسانید که با ارزشتر از کسی که برای رفع نیازهای خود و خانوده اش تلاش میکند - هر کسی به استقبال کارها رود، دارای بصیرت میشود - از تاخیر در کارها بپرهیزید،همچنین از دست دادن فرصت انجام کارهای خوب، زیرا آن موجب پشیمانی خواهد بود -کسالت و تنبلی آخرت را نابود میکند.   امام جعفرصادق (ع): ملعون است کسی که بار زندگی خودرا بر دوش دیگران افکنده باشد. در طلب روزی خود سستی نورزید، زیرا پدران شما زحمت میکشیدند و تلاش میکردند تا آن را به دست آورند. با اعمال خود دعوت کننده مردم باشید ونه با زبانتان.   امام باقر (ع): هرگز به آن چه نزد خداوندمتعال است دست پیدا نمیکنید مگر به وسیله عمل.   ارزش کار در فرهنگ ملی ما  کار در فرهنگ ملی ما نیز جایگاه بسیار با ارزشی دارد. ادبیات ما مملو از مطالبی است که مشوق وموید پرکار بودن انسان است. تعلیم و تربیت،اخلاق و فرهنگ ایرانی نیز همواره بر این نکته تاکید داشته است که کار سرمایه جاودانی  انسان است. تا همین چند سال پیش اکثر خانواده هاوقتی بچه هایشان به سن و سال نوجوانی میرسیدند، آنها را با کار و کارگری آشنا میکردند و اکثر دانش آموزان و حتی دانشجویان تا دو دهه پیش در ضمن تحصیل کار میکردند و این یک افتخار بزرگ برای جوانان و نوجوانان بود که خودشان به مرحلهای از زندگی رسیده اند که میتوانند با کار کردن روی پای خود بایستند واستقلال پیدا کنند. اما متاسفانه در سالهای اخیربا رواج فرهنگ سرمایه داری در کشور آن هم ازکثیف ترین نوع سرمایه داری یعنی سرمایه داری تجاری (نه سرمایه داری صنعتی) که متکی بردلالی و واسطه گری و ربا و نزولخوری و زندگی انگلی است، شرایطی پیش آمد که کار و کارگری در اذهان عمومی ننگ و عار قلمداد شد. نصرا...کوهی) یکی از کفاشان دست دوز قدیمی در این رابطه میگوید:(زمانی که ما وارد این کار شدیم هم درآمد این کار کفاف زندگی ما را میکرد و هماین که اعتبار و منزلت اجتماعی این کار بالا بود،اما متاسفانه امروز شرایطی حاکم شده است که نه درآمد کاری این نوع کارها خوب است و نه اعتبارو منزلت آن و به همین دلیل جوانان زیربار این نوع  کارها نمی روند. امروز جوانان میخواهند که در کمترین مدت به بیشترین درآمد برسند واین هم نمیشود مگر از راههای دلالی وواسطه گری و نزول خوری).
دسته ها :
جمعه اول 8 1388
X